Günümüzde yapay zekânın tüm sektörlerini etkisi altına adığını açıklayan İskele Kalıp Sanayicileri Derneği (İKSD) Başkanı Yiğit Yakar, "Sektörümüzde de yapay zekâ etkisini göstermeye başladı. Örneğin betonun kalıp içindeki sıcaklığı ölçülerek kalıbın söküm zamanı belirlenebilmektedir. Sanal gerçeklilik ve artırılmış gerçeklilik gözlükleri de şantiyelerde kullanılmaya başlandı. Bu tür yenilikler kullanıcılara yeni ufukların açılmasını sağlamaktadır." açıklamasında bulundu.
Kalıp ve iskele sanayicilerini sayısal ve nitelik anlamında temsil eden İskele Kalıp Sanayicileri Derneği (İKSD) Başkanı Yiğit Yakar, sorularımızı yanıtladı.
FOTO: İSKELE KALIP SANAYİCİLERİ DERNEĞİ (İKSD) BAŞKANI YİĞİT YAKAR
İskele ve kalıp sektöründe derneğinizin oynadığı rol nedir?
İskele Kalıp Sanayicileri Derneği (İKSD) kalıp ve iskele sanayicilerini sayısal ve nitelik anlamında temsil etmektedir. Yerli ve yabancı toplam 35 üyemiz bulunmaktadır. Üye firmalarımızın tümü; standartlar doğrultusunda üretim yapan gerek ulusal gerekse uluslararası ölçekte önemli konut, baraj, ticari bina, havaalanı, hastane, yol, metro, endüstriyel tesis gibi birçok farklı yapının inşaat sürecinde proje, danışmanlık, malzeme satışı, kiralama ve satış sonrası destek hizmeti vermektedirler. Dernek olarak amacımız sektörün regülasyonuna yardımcı olmak ve iş kazalarının önlenmesine katkı sağlamaktır. Maalesef sektörümüz ölümcül iş kazalarının en çok olduğu sektörlerden biri durumundadır ve kazaların oluş sebebi yüksekten düşme olarak gözlenmektedir. Sektöre getirilen standartlar bu tür kazaların önlenmesinde önemli rol oynayabilmektedir. Bu standartların hem üreticiler hem de kullanıcılar tarafından içselleştirilmesi gerekmektedir. İş kazalarının azalması tüm sektör oyuncularının ortak hedefi olmalıdır. Dernek olarak standartlara uygun üretilen iskele ve kalıpların daha yaygın kullanılması için yoğun çaba sarf etmekteyiz. Denetimlerin artırılması için kamu ile ortak çalışmalar yapma gayreti içerisindeyiz.
Son yıllarda iskele ve kalıp sektöründe ne gibi büyük değişiklikler veya trendler gözlemliyorsunuz?
Günümüzde yapay zekâ tüm sektörleri etkisi altına almaktadır. Aynı şekilde sektörümüzde de yapay zekâ etkisini göstermeye başladı. Örneğin betonun kalıp içindeki sıcaklığı ölçülerek kalıbın söküm zamanı belirlenebilmektedir. Sanal gerçeklilik ve artırılmış gerçeklilik gözlükleri de şantiyelerde kullanılmaya başlandı. Bu tür yenilikler kullanıcılara yeni ufukların açılmasını sağlamaktadır.
Bu yeniliklerin yanı sıra önemli bir trend olarak BIM (Bina Bilgi Modellemesi) sistemini gösterebiliriz. BIM inşaat firmaları tarafından daha yaygın olarak kullanılmaya başlandı. BIM sistemini kısaca bir projenin tasarımında veya inşasında, görev üstlenen tüm paydaşların ortak olarak yararlanabileceği 3 boyutlu bir bilgi paylaşım sistemi olarak tanımlayabiliriz. BIM sistemi tüm paydaşların uygulamalarını aynı platforma yüklemesini sağlıyor, böylece uygulamalar sırasında karşılaşılacak sorunlar işin başında görülüyor ve önlem almak mümkün oluyor. Biz İskele ve Kalıp üreticilerinin bu sisteme dahil olabilmesi için bugün kullandığımızdan farklı çizim programları kullanması gerekecek, 2 boyutlu yerine 3 boyutlu çizimler yapmamız gerekecektir. 3D modellemenin avantajı, tasarımcılara daha iyi bir görüntü sunmak ve projenin daha iyi planlanmasına olanak tanımaktır. Böylelikle, inşaat sırasında daha az hata ve düzeltme gereksinimi ortaya çıkıyor. Yazılımsal kodlar sayesinde kullanıcı hatasından kaçınılarak hızlı çözümler üretmek mümkün oluyor. 3 boyutlu modellere malzeme özellikleri, maliyetler gibi veriler entegre edilerek 4. bir boyut kazandırılıyor.
2025 yılında Almanya’da her üç yılda bir yapılan Bauma fuarı düzenlenecektir. Bu fuara tüm firmalar üç yıl boyunca hazırlık yaparak, yapmış oldukları inovasyonları sergilemektedirler. Heyecanla bu fuarı beklemekteyiz. Trend değişikliği olacak mı Bauma fuarında görme imkânımız olacak.
İskele ve kalıp sektöründeki ekonomik zorluklar nelerdir ve bu zorluklarla nasıl başa çıkılıyor?
Sadece iskele ve kalıp sektöründe değil, tüm sektörlerde daralma mevcut. 2024 yılı zorlu bir yıl olmaktadır. İç piyasada daralma sektörümüzü olumsuz etkilemektedir. Uzun süredir devam eden sektör bazındaki büyüme tedarikçilerin kapasitelerini arttırmalarını sağladı, fakat ardından gelen daralmaya firmalar aynı hızla uyum sağlayamadıklarından şu an için piyasada kapasite fazlası mevcut. Bunun yanı sıra ellerinde iskele ve kalıp bulunduran ama işleri olmayan bazı inşaat firmaları ellerindeki stoklarını piyasanın altındaki fiyatlara ellerden çıkararak nakit pozisyona geçmeye çalışmaktadırlar.
Ayrıca yurt dışı piyasalarda da daralma söz konusu, dolayısıyla hem iç hem dış pazarlarda da sektör olarak zorlanmaktayız. Bunun yanı sıra döviz kuru ile enflasyonun bağının kopması ve TL’nin değerlenmesi ihracat yapmamızı bir kat daha zorlaştırmaktadır. Bir yandan da TL’nin değerli olması nedeniyle sektörümüzle ilgili olarak Türkiye’ye olan ithalatta da artış olmaya başladı. Sektörümüz cari fazla veren bir sektördür. İlk altı aylık verilere bakıldığında bu yıl da cari fazla vermeye devam ettiğimiz gözlenmektedir. Üzücü olan kısmı cari fazlamızın giderek azalmasıdır. Zorluklarla başa çıkmanın oldukça zor olduğu bir sene. 2024 yılını en az hasarla geçirmeyi hedeflemekteyiz ve 2025 yılında toparlanmanın olmasını ummaktayız.
Yıllar önce Türkiye’de inşaat firmaları satın alma yapmayı tercih ederlerdi ve Avrupa’daki firmaların satın alma yapma yerine kiralama yapmayı tercih etmeleri bizleri şaşırtırdı. Fakat zaman içerisinde Türkiye’deki firmalar da satın alma yerine kiralama yapmayı tercih eder hale geldiler. Aslında inşaat firmaları için kiralama yapmanın çeşitli faydaları bulunmaktadır. Örneğin işleri bittiği zaman ellerindeki malzemeyi bir yere istiflemeleri, malzemeleri temizleyip koruma altına almaları gerekmektedir ki bu faaliyet onlar için ekstra bir gider kapısıdır. Veya satın aldıkları sistemle bir sonraki projeyi çözmeye çalışırken verimsiz bir uygulama yapmak zorunda kalmaları gerekmesi satın alma opsiyonun negatif etkileri arasında gösterebiliriz. Veya satın alma faturası ile kiralama faturasının amortismana tabi tutulması farkı. Kiralama yaparak finansman konusunda rahatlık sağlanması. Bu ve bunun gibi birçok neden firmaları kiralama yapmayı tercih eder hale getirmiştir. Biz iskele ve kalıp üreticileri de firmaların bu yöndeki taleplerini karşılamak üzere kiralama stokları oluşturup, firmalara hizmet vermeye başladık. Fakat bugün için eğilim tersine dönmeye başladı. İnşaat firmaları inşaat sürelerini kestirmekte zorlanmaya başladılar, eleman bulmadaki sıkıntılar, taşeronların çalışmalarının çeşitli nedenlerle kesintiye uğraması inşaat firmalarını eskiye dönüşe itmektedir. Biz iskele kalıp üreticileri olarak da yeni normale kendimizi adapte etmeye çalışıyoruz.
RÖPORTAJIN TAMAMI ST İSKELE KALIP DERGİSİNİN EYLÜL SAYISINDA!
https://dergi.stendustri.com.tr/ sitesinden İskele Kalıp dergisine ulaşabilirsiniz.
