Endüstri Radyo’da Enerjisini Üreten Fabrikalar Programına katılan Topkapı Endüstri Bölüm Yöneticisi Hakan Tunga Kalkan, 2023 yılına ilişkin hedeflerini ve projelerini açıkladı. Topkapı Endüstri’nin ilk güneş uygulamasını 2023 yılında devreye alacaklarını belirten Kalkan, “Karbon kredisi pazarında firmamızı uygun yerde konumlandıracağız. Ayrıca hidrojen teknolojisi için geliştirdiğimiz bir projemiz var, onu da 2023 yılında faaliyete almayı hedefliyoruz. Topkapı Endüstri çatısı altında 60 kişiye ulaşan Jenbacher ekibinin sağlıklı büyümesi yönünde de İnsan Kaynakları çalışmalarımız da aynı yoğunlukla devam edecek” dedi.
Topkapı Group’un Türkiye’deki yapılanmasından ve Innio Jenbacher Gaz Motorlarından bahsedebilir misiniz?
Topkapı Endüstri firması 1985 senesinde faaliyete başladı. Distribütörlüğünü yaptığı markalar; Kaeser kompresörleri, Innio Jenbacher Jenbacher gaz motorları ve Elaflex akaryakıt ekipmanlarıdır. Jenbacher markasının temsiline 1994 senesinden başlanmıştır. Bugün itibarıyla İstanbul merkez ofis dışında, İzmir, Adana ve Gaziantep’de de ofislerimiz bulunmaktadır. Lojistik faaliyetlerimiz geçtiğimiz sene İkitelli TEM34’e taşındı. Gaz motorlarının servis hizmeti için Türkiye genelinde 8 ayrı şehirde teknik personellerimiz bulunmaktadır. Bugüne kadar yatırımcılar ile 600’ün üzerinde gaz motorunu 57 farklı şehirde buluşturduk.
Siz ne kadar süredir Topkapı Group bünyesinde çalışmanıza devam ediyorsunuz? Kendinizden bahsedebilir misiniz?
Şirkette 9. seneme başladım. YTÜ İnşaat Mühendisliği mezunuyum sonrasında İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde İngilizce MBA eğitimi aldım. Topkapı Endüstri firması öncesinde Xerox Türkiye’de 14 sene çalıştım. Xerox’da Operasyon Şefi olarak başladığım görevime daha sonra Satış departmanında devam ettikten sonra Operasyon ve Servis bölümlerinde yöneticilik yaptım.
Enerji arz problemi ve artan enerji maliyetleri nedeniyle tüm dünya zorlu bir süreçten geçiyor. Artan enerji maliyetlerini minimuma düşürmek için nasıl çözümler sunuyorsunuz?
Jenbacher gaz motorlarının uygulama alanlarında 2 nokta ön plana çıkmaktadır. Özel gazlardan elektrik üretimi ve doğalgazlı sistemlerde kojenerasyon/trijenerasyon uygulamaları. Yenilenebilir enerjiye global olarak her geçen gün artan ihtiyacı özel gazlardaki uygulamalarımız ile desteklemekteyiz. Daha maliyetli enerji kaynakları yerine yenilenebilir enerjinin ürettiği elektrik yanında çevreye sağladığı katkı da çok büyük bir önem arz etmektedir. Küresel ısınma mücadelesinde karbon emisyonun düşüşüne en önemi katkı bu tarz uygulamalardan gelmektedir.
Artan enerji maliyetlerini düşürmek amacıyla fabrikalar kendi enerjisini üretmeye yönelik önemli yatırımlar gerçekleştiriyor. Ağırlıklı olarak güneş enerjisi konuşulsa da biz farklı yöntemleri de gündeme getirmek istiyoruz. Siz bu konuyla ilgili neler söylemek istersiniz?
Özellikle bu sene içerisinde yürürlüğe giren mevzuatlar ile güneş enerjisine büyük bir ilgi oluştu. Bu noktada; yenilenebilir enerjinin yatırımcılar için teşvikler ile devreye alınması gerçeğinin altını çizmek isterim. Ülkemizin jeopolitik konumunun getirdiği büyük artılardan sonuna kadar yararlanmamız gerekmektedir. Topkapı Endüstri olarak hibrit olarak isimlendirilen uygulamalar gerçekleştirmek adına özellikle güneş panelleri konusunda ülkemizde bulunan öncü firmalar ile iletişim halindeyiz. Her zaman olduğu gibi bu uygulamaları başta mühendislik çözümleri olmak üzere katma değerli olarak yatırımcılara sunacağımız iş modelleri üzerinde çalışıyoruz.
Doğalgazda da diğer ana enerji girdilerinde olduğu gibi yaşanan fiyat artışı mevcut trijenerasyon tesislerinin çalışma saatlerini bugün için çok düşürmüştür. Gaz motorunun ada modu olarak isimlendirilen enerji kesintilerindeki fonksiyonu da çalıştırılmayan motorlar sebebiyle fabrikaları bu özellikten mahrum bırakmaktadır. Yapılan bu yatırımların tesislerdeki sıcak ve soğuk enerji ihtiyaçlarını sağlayacak şekilde düzenlenecek fiyatlamalar ile devreye alınması gerekmektedir. Bunun yanında özel gaz olarak belirttiğim uygulamalar geçtiğimiz sene yenilenen çok daha düşük YEKDEM fiyatları sonrasında cazibesini kaybetti. Özel gazları ikiye ayırarak son durumu özetlemekte fayda görüyorum. İlki organik atıklardan elektrik üreten tesisler ve bu tesislerin bir parçası olan gübre tarafının yatırımcılar açısından katma değeri arttırılmalı. Uydu tesisler dışında kendi organik çıktısı olan sanayi firmalarına daha düşük kapasiteli tesisler için teşvik oluşturulmalı. İkincisi ise çöp sahalarından üretilen elektrik yatırımları. Artan nüfus ile birlikte yeni çöp sahalarının da mevcut tesisler gibi işletime alınması için YEKDEM’de güncelleme ihtiyacı bulunuyor.
Bunlar dışında hidrojen uygulamalarının adını ilerleyen günlerde daha çok duymaya başlayacak. Topkapı Endüstri olarak da bu teknolojiye Jenbacher’in yaptığı yatırımlar dışında diğer alternatif endüstriyel uygulamaları takip ediyoruz.
Fabrikalar doğru ve avantajlı bir seçim yapabilmek için nasıl bir yol haritası izlemeliler? Sahada yaptığınız görüşmelerden ve size gelen taleplerden bahsedebilir misiniz?
Kojenerasyon/trijenerasyon olarak bakıldığında değişken ve artış yönünde eğilim gösteren enerji fiyatlarını yapacakları fizibilite çalışmalarında emniyetli olarak dikkate almaları gerekmektedir. Özel gazlarda ise servis maliyetlerini azaltmak adına gaz kalitelerini iyileştirmeleri büyük önem taşımaktadır. Son 10 sene içerisinde oluşan bu tesislerde zaman içerisinde artan tecrübenin olumlu geri dönüşlerini görmek bizleri de mutlu ediyor.
Gaz motorunun avantajları ve özellikleri nelerdir?
Gaz motorları, doğalgaz, biyogaz, çöp gazı ve singaz gibi muhtelif gazlarla çalışabilmesi sayesinde çok çeşitli uygulama alanlarında tek kademe çevrimde yüksek verimlilik ve emreamadelik ile elektrik üretimi gerçekleştirebilmektedir. Ada modunda çalışabilme, üretilen elektriğin yerinde tüketilebilmesi ile iletim kayıplarından kaçınma, elektrik ile birlikte üretilen termal enerjinin kullanımı ile kojenerasyon uygulaması gerçekleştirebilme gibi özellikleri bulunmaktadır.
Özellikle çöp gazından enerji üretmek oldukça önemli bir konu… Belediyeler bu konuya oldukça olumlu bakıyor ve güzel projeler hayata geçiriyor. Siz son dönemde bu konuyla ilgili nasıl bir proje içerisinde yer aldınız?
Günlük kişi başı oluşan çöp miktarı 1 kilogramın üzerindedir. Ülkemizin toplam nüfusunun günlük potansiyeli 100.000 tona yaklaşırken ve neredeyse her ilin 1 milyonun üzerinde nüfusu olduğunu düşünecek olursak çok ciddi çevresel atıktan bahsediyoruz. Özellikle YEKDEM’de fiyatlar düşmeden önce neredeyse tüm illerimizdeki çöp sahalarından elektrik üretimine geçildi. Bu önemli başarının devamlılığını sağlamayı hedeflemeliyiz. Topkapı Endüstri olarak da İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Konya ve Adana gibi büyük şehirler dahil olmak üzere 40’ın üzerindeki çöp sahasında gaz motorlarını devreye aldık ve almaya da devam ediyoruz. Mühendis kadrosu dahil 40 kişilik teknik ekip ile servis hizmetlerimizi sağlıyoruz. Bu geniş coğrafyada uzaktan erişim programımız MyPlant’i de aktif olarak kullanmanın faydasını görüyoruz.
Kojen sistemler de fabrikaların yoğun olarak tercih ettiği önemli bir teknoloji… Bu konuyla ilgili paylaşabileceğiniz uygulama örneklerinden bahsedebilir misiniz?
Philip Morris’in İzmir’deki sigara üretim fabrikasında 2 adet gaz motoru ile 6 MW elektrik üretimi ile birlikte ceket suyundan 2,7 MW sıcak su üretimi ve egzozdan 2,7 ton/saat buhar üretimi gerçekleştirilmektedir. Ceket suyundan elde edilen sıcak su, ayrıca kurulan absorpsiyonlu chiller ünitesi yardımı ile 1,9 MW kapasitesinde soğuk su üretiminde de kullanılabilmektedir.
Referanslarınıza baktığımız zaman Sütaş, Philip Morris, Sarkuysan, Altınmarka gibi büyük fabrikaların olduğunu görüyoruz. Yeni dönemde odaklanmayı planladığınız sektörler var mı? Yoksa sektör bağımsız olarak mı ilerleyeceksiniz? Stratejinizden bahsedebilir misiniz?
Uzun senelerdir sektörde faaliyet göstermemiz sebebiyle ülkemizin sanayi yatırımcıları ile iletişimimiz düzenli olarak devam etmektedir. İlk 500 firma başta olmak üzere enerji tüketim potansiyeli olan tesislere düzenli olarak fizibilite çalışması yaparak yatırımcı için doğru zaman konusunda bilgilendiriyoruz. Ekip olarak önceliğimiz olan müşteri odaklı yaklaşımın sonucunu özel gazlarda ulaştığımız yüzde 75’lik pazar payı ile pekiştirdik. Hatta geçtiğimiz aylarda bazı dönemlerde ülkemizin günlük enerji üretiminin yüzde 1’inin Jenbacher gaz motorlarından yenilenebilir enerji ile üretildiğine tanık olduk. Yeni yatırımların mevcut YEKDEM fiyatlanmasında düzenleme yapılması durumunda yeniden ivme kazanacağı muhakkak. Bizim için yaşadığımız büyümenin servis tarafındaki yapılandırması önceliğimiz oldu. Müşteri memnuniyeti ürün satışından sonra ortaya çıkmaktadır. İnsan Kaynakları’mızla yeni personel alımları ve onların eğitimlerinin yanı sıra ekip etkinlikleri yapıyoruz. Ayrıca önümüzdeki sene başında merkez ofisimiz ile aynı yerde eğitim merkezimizi de devreye alacağımız. Kendi teknik ekibimiz dışında müşterilerimizden de bizlerle uzun vadeli stratejiler gerçekleştirenlere eğitimler düzenlemeyi planlıyoruz.
2023 iş gündeminizden bahsedebilir misiniz? Yeni dönem hedef ve projeleriniz neler olacak?
2020’de başlayan pandemi sürecinin ekonomik etkilerinin 2023’de daha da yoğun hissedileceği bir sene olmasını bekliyoruz. Yeni sanayi müşterilerinin taleplerini global enerji fiyat trendi belirleyecek. Özel gazlarda ise çöp sahalarında lisansları doğrultusunda kapasite tamamlamalar aktif olacak. Biyogazda ise yeni tesislerde teşvik iyileştirmeleri ile hareketlenme olacaktır. Mevcut pazarın bu dinamikler altında oluşacak fırsatlarını yakından takip edeceğiz. Bunun yanında mevcut çalışan gaz motorlarının bakımlarındaki yoğunluğun devam etmesini öngörüyoruz. Jenbacher ile yeni geliştirdiğimiz servis sözleşmelerinin pazardan gördüğü büyük ilginin devam edeceği bir sene olacaktır. Mevcut işimizin yanında onay süreci devam eden ilk güneş uygulamamız 2023’de devreye alınacak. Karbon kredisi pazarında firmamızı uygun yerde konumlandıracağız. Ayrıca belirttiğim üzere hidrojen teknolojisi için geliştirdiğimiz bir projemiz var, onu da 2023’de faaliyete almayı hedefliyoruz. Topkapı Endüstri çatısı altında 60 kişiye ulaşan Jenbacher ekibinin sağlıklı büyümesi yönünde de İnsan Kaynakları çalışmalarımız da aynı yoğunlukla devam edecek.
