Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği ( SEFİA) yeni bir analiz yaptı. Analiz, salt 2023 yılında fosil yakıtlara verilen istisnalar aracılığıyla alınmayan vergiler toplamda 43,8 milyar TL olduğunu ortaya koydu. Analiz, Hazine ve Maliye Bakanlığının hazırladığı ve kamuoyu tarafından öğrenilen vergi paketiyle elde edilmesi öngörülen gelirlere karşılık, fosil yakıt sektörüne sağlanan teşvikleri karşılaştırıyor. 2023 senesinde fosil yakıtlara sağlanan vergi muafiyeti, istisnası ve indirimleri sayesinde sağlanan sadece bir yıllık teşvik tutarı, yeni vergi paketinin devreye girmesiyle 2024 yılının 4. ayında elde edilecek toplam geliri aşıyor.
FOSİL YAKIT TEŞVİKLERİNDEN VAZGEÇİLMELİ
Fosil yakıt teşviklerinden en çok en zengin kısmın yararlanmasının yol açtığı adaletsizliğine dikkat çeken SEFiA Direktörü Bengisu Özenç, şöyle dedi: “Fosil yakıt teşviklerinin etkilerini inceleyen bilimsel çalışmaların, bu teşviklerin iklim hedefleri ile uyuşmayan, sosyal ve ekonomik olarak da istenmeyen sonuçlara neden olduğu konusunda ortaklaştığını görüyoruz. Yazımızda da bahsettiğimiz gibi fosil yakıt sübvansiyonları, yoksullara kıyasla daha fazla enerji kullanan, daha varlıklı hane halklarına büyük oranda fayda sağlamakta, bu anlamda da bir adaletsizlik yaratmaktadır. Tahmin edilenin aksine, fosil yakıt teşvikleri, yoksullara yardım etmenin verimsiz bir yoludur. Türkiye’nin kamuda tasarruf tedbirleriyle başlayan ve yeni vergi paketi tartışmaları ile devam eden kamu maliyesini iyileştirme çabaları ne yazık ki Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yakın zamanda dikkat çektiği fosil yakıt teşviklerini göz önünde bulundurmuyor. Oysa ki yaptığımız hesaplamalar fosil yakıt teşviklerinden vazgeçilmesi yoluyla iklimi iyileştirirken hatırı sayılır bir kaynağın kamuya sağlanabileceğini gösteriyor. Türkiye’nin fosil yakıt teşvikleri konusundaki ısrarı, sınırlı mali kaynakları sağlık, eğitim veya temiz enerjiden uzaklaştırmakta ve fosil yakıt kullanımını teşvik ederek hem cari açığı kötüleştirmekte hem de iklim değişikliğiyle mücadele çabalarına zarar vermektedir.”
Analize göre, vergi paketinden beklenen toplam gelirler üzerinden değerlendirildiğinde, 2024 yılı 4 ayında paketten beklenen toplam 38,5 milyar TL’lik gelir, 2023 yılında sağlanan fosil yakıt teşviklerinin ancak yüzde 87’sine denk geliyor. Fosil yakıt teşviklerinden vazgeçilmesi kamu maliyesi açısından önemli bir kaynağa işaret ediyor.
