Enerji sektörünün tüm safhalarında donanım ve yazılım olarak var olma hedefiyle çalışmalarını sürdüren WAGO, enerjinin dijitalleştirilmesi konusunda yapığı çalışmaları ST Endüstri Radyo’da Enerjisini Üreten Fabrikalar Programında paylaştı. Enerjinin dijitalleştirilmesi konusunda her proje için özelleştirilmiş bir çalışmanın gerekliliğini paylaşan WAGO Otomasyon ve Raylı Sistemler Proje Sorumlusu Süleyman Çevik, “Sadece enerjinin tüketim noktalarını izleyip, çok enerji tüketen noktaları geleneksel yöntemlerle devre dışı bırakmaktan ziyade bu noktaların da olabildiği kadar sistemde kalmasını sağlayarak, önleyici bakımın önemini ortaya koyuyoruz. Hem Türkiye hem de 40’dan fazla ülkede bulunan WAGO ekipleri olarak, müşterilerimize ‘anahtar çözüm’den ziyade ‘çözümün anahtarını’ vererek, bilinç kazanmalarını sağlıyoruz” dedi. Son derece bilgilendirici bu röportajın detayları şöyle:
Wago olarak enerji sektörüne yönelik sunduğunuz çözümlerden bahsedebilir misiniz?
WAGO olarak, enerji sektörünü bir bütün olarak ele alırsak eğer, bu bütünün aslında donanım ve yazılım olarak bütün safhalarında var olmak, en büyük hedef ve misyonlarımız arasında yer almaktadır. Bu hususta, çözümlerimizi tümdengelim yöntemi ile ele alırsak eğer, sektörde yer alan bütün “enerji yoğun” kullanımı olan endüstrilerde, ERP sistemlerinin bir alt noktası olan, “SCADA” yani izleme ve kontrol sistemlerimiz yer almaktadır. Bu sistemler için sunduğumuz çok çeşitli SaaS mantığında ve WEB tabanlı ya da konvansiyonel olarak adlandırabileceğimiz çözümlerimiz mevcuttur. Bu konuyu, daha ayrıntılı ele alacağım. Devamında eğer piramitin bir alt noktasına inersek, bizi donanım tarafı karşılar ki, şahsi görüşüm, bu noktada WAGO olarak sunduğumuz çözümlerin, tam olarak enerji sektörüne yönelik ve IoT dünyasına kapı aralayan OT ve IT dünyasını da birleştiren çözümler olduğunu çok rahatlıkla ifade edebilirim. Bundan kastım, günümüzde artık eskisi gibi birbirinden keskin çizgilerle ayrılamayan Operasyonel teknolojiler ve Bilgi teknolojilerini WAGO donanımları sayesinde, tek bir cihazdan yönetebilir ve fabrikalardaki en büyük sorunlardan biri olan IT birimlerinin kendi network yapılarını koruma isteğine de bu 2 departmanı bir araya getirerek çözüm bulmuş oluruz. Donanım konusunda sunduğumuz çözümler, hem enerji yönetiminin olmazsa olmazı olan “doğru, hızlı ve kararlı” haberleşme protokollerini bünyesinde taşır, hem de IoT nin temel prensiplerinden 2 tanesi “big data” nın, WAGO donanım kabiliyetleri sayesinde “veri kaybolmadan” SCADA sistemlerine aktarılmasını, hem de sahada bulunan ve endüstri 4.0 dünyasına çok uzak ve eski PLC, DCS ve RTU yapılarından 20’den fazla protokolü desteklemesi sebebiyle haberleşerek veri transferi yapılıp, “kıyıda köşede kalmış ve üretim ile enerji verimliliğine büyük katkı sağlayacak olan verinin piramitin üst noktalarına taşınmasını sağlar. Bu bahsettiklerim aslında enerji sektörüne yönelik sunduğumuz çözümlerden ziyade çözüme giden yolda kullanılması gereken araçlardır. En önemlisi, WAGO olarak enerji verimliliği yolculuğuna çıkmış ve ISO 50001 yönetmeliklerine uygun yapı getirmeye çalışan fabrika ve binaların bu yolculuklarında onlara rehber olabilecek araçların nasıl kullanılacağı ve bu “büyük veri” nin nasıl anlamlı hale getirileceğidir. Son olarak şunu da eklemek isterim ki, bahsettiğim donanım hizmetlerimizin yanı sıra aslında zihnimizde canlanan piramitin en alt noktasında yer alan ve makinelerin tabiri caiz ise konuşmasını sağlayan çeşitli sensör yapılarımız da yer almaktadır. Bunun yanı sıra son zamanlarda ürün portföyümüzü, sahada panolarda konumlandırılan ve enerji kalitesini ölçen cihazlarla da genişletmekteyiz. Bahsettiğim bütün yapılar, bir bütün olarak ele aldığımız zaman, enerji sektöründe bulunan bütün oyuncuların, ihtiyacı olan ve ilerde daha da ihtiyaç duyacakları çözümlerdir.
Endüstriyel tesisler ürettiği ve tükettiği enerjiyi izlemek istiyorlar. Enerjinin dijitalleşmesi konusunda nasıl gelişmeler yaşanıyor? Siz bu noktada nasıl bir strateji izliyorsunuz?
Endüstriyel tesisler, sizin de bahsettiğiniz gibi özellikle son dönemde bu konuda yoğun bir talepte bulunmaktadırlar. Çok fazla rakamlara dinleyiciyi ve sizi de boğmadan, endüstrinin şu an ne noktada olduğundan ve planlanan gelişmeler ile taleplerden elimden geldiği kadar bahsetmeye çalışacağım. Yapılan enerji etüdlerinde çoğu zaman bu tesisler özellikle ülkemizde maalesef sınıfta kalmaktadırlar. Zira, güncel tutulmayan ekipmanlardan, önleyici bakımın eksikliğinden dolayı sürekli arızalanan ekipman ve ağır sanayi makinelerine kadar çok geniş bir yelpazede yapılan ölçüm ve çalışmalar neticesinde endüstride karar verici pozisyondaki çalışanlar, yavaş yavaş adımlar atmak durumundalardır. Bu sebeple, dijitalleşme yolculuklarında gittikleri yolda karşılaştıkları engellerle, daha önce bu konuda çevrelerinde de çok fazla tecrübe kazanan işletmeler olmadığı için mücadele etme kararlılıkları da nispeten zayıf durumdadır maalesef. Bu konuda son yıllarda ülkemizde, bizim yaptığımız gibi, bu firmalara doğru ekipman ve bilinçle hizmet verilmeye başlanmış ve tecrübe kazanan tesis sayısı da hızla artmıştır. Üretilen enerjiyi izleme konusu halihazırda aslında yıllardır bizim de içinde bulunduğumuz ve paydaşları yaklaşık 21 adet “elektrik dağıtım” firması olan, ve alt dallarında da bir çok GES, RES ve HES gibi yenilenebilir enerji firmalarının da olduğu bir yapıdır ve bu yapıya artık tüketilen enerjinin de izlenebilir olması konusu dahil olduğu için, işletmeler bu konuya da yatırımlar yapmaya başlamıştır. “çıkan ve giren enerjinin” aslında en temelde verimlilik konusunun ana başlığı olduğunu da belirtmekte bir beis görmemekteyim. İşte dönüp dolaşıp, Enerjinin dijitalleşmesi ile beraber doğru ekipman ve yazılımların sistemlere entegre edilmesi ile “enerji verimliliği” konusuna gelmekteyiz. Tabi eklemek isterim ki bu dijitalleşme yolculuğunun en önemli noktası, özellikle son birkaç yılda hızla gelişen “yapay zeka” ve bir alt başlığı olan “makine öğrenmesi” konusudur. WAGO olarak bizler işte size bahsettiğim donanım yapılarının sunduğu işletim sistemi ve güçlü altyapısı sayesinde, yapay zeka algoritmalarının sistemlere entegre edilmesini oldukça kolaylaştırmaktayız ve verimli bir enerji kullanımı için gerekli olan “verinin doğru anlamlandırılıp, ilerde bu verinin anormalileri de tespit edebilecek kadar çok sayıda toplanabilmesini sağlamaktayız ki işte biz buna “big data” diyoruz. Bizim stratejimiz, bu tesislere İzleme ve Kontrol sistemlerinden başlayarak, izledikleri verilerin doğru kullanılabilmesi konusunda stratejik yazılım çözümleri barındıran uygun donanımları da müşteriler sağlama ve pek tabii uygun sensör yapılarının da sistemlerine entegre edilmesi ile “izlemediğiniz şeyi kontrol edemezsiniz” anlayışını yerleştirmektir.
Enerjinin dijitalleştirilmesi konusunda standart bir çalışma ile ilerlemek mümkün mü? Yoksa her proje için özelleştirilmiş bir çalışma hazırlıyor musunuz?
Aslında bu çok güzel bir soru. Günümüzde artan rekabet koşullarının getirdiği en önemli avantajlardan biri de kalitenin artması ve standart uygulamalarının dışına çıkılarak, daha önce yapılmamış olanın uygulanmasıdır. Standart uygulamalar ile ilerlemek bir yere kadar mümkün gibi görünse bile, sizin de sorunuzda aslında değindiğiniz gibi proje özelinde, doğru etüd çalışmalarının yapılması en önemlisidir. Albert Einstein’ın da dediği gibi “mantık sizi a noktasından b noktasına götürür. Hayal gücü ise her yere”. Standart uygulamalar mantık çerçevesinde size elbette hiç yoktan daha çok sonuçlar verecektir fakat özelleştirilmiş ve üzerine kafa yorulmuş çözümler sizi “gelecek tehlikelerden” de koruyarak işletmenizin bütün çarklarının bütün parçalarını olabileceği maksimum seviyede kullanmanızı sağlar. Bu yöntem, sadece enerjinin tüketim noktalarının izlenip, çok enerji tüketen noktaların geleneksel yöntemlerle devre dışı bırakılmasından ziyade bu noktaların da olabildiği kadar sistemde kalmasını sağlayarak, önleyici bakımın önemini ortaya koymaktadır. Bizler WAGO olarak hem Türkiye hem de 40’dan fazla ülkede bulunan WAGO ekipleri olarak, müşterilerimize “anahtar çözüm”den ziyade “çözümün anahtarını” vererek, bilinç kazanmalarını sağlamaya çalışmaktayız. Konuyu kapatmadan önce çok kısa bir örnek verecek olursam eğer, özelleştirilmiş proje çalışmaları sayesinde, bir tesiste edindiğimiz farklı tecrübeleri, başka bir tesiste de uygulayıp, aynı zamanda bu yeni tesiste de bu farklı tecrübelerin üzerine koyma şansı yakalamaktayız. Zira bunu tetris gibi de düşünebilirsiniz. Eğer sürekli aynı parçaları üst üste koyarsanız, oyunu kaybetmeniz kaçınılmazdır. Benim bu konuya bakış açım, standart çalışmalardan ziyade, kullanıma hazır hale gelen standart yazılım çözümlerimizin üzerine, bu şekilde edindiğimiz tecrübelerin de eklenmesidir.
Enerji yönetimi dediğimiz konu geniş bir başlığı altında barındırıyor. Özellikle verimlilik konusunda fabrikalar nasıl avantajlar elde ediyorlar?
Enerjinin yönetimi konusu, aslında konuya çok genel bir perspektiften bakarsak, dediğiniz gibi bir ana başlık olarak görülebilir. Fakat biz bunu bir “sorun” olarak ele alırsak eğer, parça parça çözüme ulaşmak bizlere çok büyük bir avantaj sağlar. Bu sorunu çözmenin en kestirme yolu da tabi ki en önemli parçalardan bir tanesi olan, izlenilebilirliği ve bir diğeri olan verinin anlamlandırılmasını sağlamaktır. Fabrikalar, elde ettikleri kazanımları birçok noktadan ele alabilirler. İlk etapta büyük bir işletmeyi ele alırsak, modernizasyon ve revizyon çalışmalarını da işin içine katarsak, Enerji yönetimi çalışmaları bir yatırım maliyeti getirmektedir. Bu yatırım maliyetlerinin doğru hesaplanması yani “ROI” dediğimiz “Return of Investment” çalışmalarının doğru yapılması çok önemlidir ki bu konu da ISO 50001 yönetmeliklerinde sıkça geçmektedir. Yani “Enerji Yönetimi” yaparken, işletmenizin gerçekten ihtiyaç duyduğu çözümleri uygulamak gerekmektedir. İşte bu bahsettiğim nokta doğru yapılırsa ilk kazanım olan “yatırımın geri dönüş süresinin kısaltılması” sağlanmaktadır. Ki bu da aslında baktığımız zaman enerji verimliliği konusu ile bağdaşıyor. İkinci ve bana göre çok önemli olan husus, fabrikalarda bulunan makinelerin, olabilecek dakikalık duruş sürelerinde bile, kaybettirdiği para ve zamandır. Bunun önüne geçmek ve enerji yönetiminin avantajından yararlanmanın yolu da işte burada “önleyici bakım” dan geçmektedir. Eğer o sık sık duruş yapan makinenin, duruş yapmadan önce ilgili izleme ekipmanları ve sensörlerle sürekli takip altında tutulması ile, fabrikalar gözle görülür kazançlar elde etmektedir. Ve son olarak bahsetmek istediğim nokta da şu ki, bu verilerin, kendi aralarındaki korelasyonların da WAGO’nun sunduğu yazılım çözümleri sayesinde hesaplanarak, doğru koşullarda ve dış etkenlere mümkün olduğu kadar kapalı bir şekilde çalışmasını sağlamak, fabrikaların elde edebilecekleri kazanımlardan bir diğeridir.
Enerji tasarrufu konusunda nasıl başarılar sağlıyorsunuz? Özellikle enerji ve proses verisi, durum takibi ve kestirimci bakım konuları fabrikalar için bu kadar önemliyken Wago bu başlıklar üzerinde nasıl bir uzmanlıkla ilerliyor?
WAGO olarak, enerji tasarrufu konusunda müşterilerimize sunduğumuz en önemli avantajlardan bir tanesi de “birlikte çalışabilirliğin” yani otomasyon sistemlerinin en önemli kavramlarından bir tanesinin aktarılmasıdır. Bundan kastım, Müşterilerimiz, WAGO ürünlerini kullanarak neredeyse bütün ekipman ve yazılım ihtiyaçlarını tek bir çatı altında karşılayıp, bu ekipman ve yazılımların uyumsuz çalışmasının da önüne geçmektedir. Bu bence en önemli ve kayda değer başarılarımızın anahtarıdır. Bahsettiğiniz proses, takip ve kestirimci bakım konularında WAGO, sunduğu giriş ve çıkış ünitelerinin çeşitliliği ile olsun, yazılım ve izleme çözümlerinin stabil çalışması ile olsun ve aynı zamanda yapay zeka algoritmalarının veriyi topladığımız cihaz içerisinde uygulanması ile de, müşterilerinin farklı farklı ekipman ve yazılımlarla zaman kaybetmesinin önüne geçmektedir.
WAGO uzmanlığı sayesinde, linye ve dağıtım hatlarındaki enerjinin, ürün portföyümüzde bulunan akım trafoları ve gerilim tap’ ları ile sisteme aktarılmasından, bu verinin panoda izlenip, doğru Kontrolör yapısı ile ilgili İzleme yazılım uygulamalarımıza aktarılmasına kadar çok geniş bir yelpazede çözüm sunulmaktadır. Almanya, Amerika, İngiltere Orta, kuzey, batı ve Doğu Avrupa’dan, Japonya, Çin, Hindistan, Asya ülkeleri, orta doğu ve Afrika ülkelerine kadar çok geniş bir ülke ağı yapılanması ile de bütün tecrübeleri aramızda paylaşarak, ülkemizde eksik gördüğümüz noktaları da elimizden geldiği kadar tamamlama gayreti içerisindeyiz. Özellikle yaptığımız yüzyüze ve online toplantılarda, ülkelerde elde edilen başarı ve uzmanlıkları, kendi ülkemizde müşterilerimize doğru biçimde aktararak, çağı yakalamak bizim için çok büyük bir önem arz etmektedir. Son olarak bu sorunuz için şunu da aktarmak isterim ki, WAGO ekipmanları içerisinde de çalışabilen, firma bünyesinde geliştirilen ve geliştirilmesi devam eden “aplikasyonlar”, müşterilere sizin bahsettiğiniz başlıklarda derli toplu çözümler sunmakta ve hiç hayatında kodlama yapmamış bir fabrika çalışanı bile bu konsepte hakim olarak, devreye alabilmekte ve bakım faaliyetlerini elinde bir tablet veya telefon ile fabrika içerisinde direkt makinenin yanında hiç makineye el bile sürmeden yapabilmektedir. Bu hem zaman hem de bilinç kazandırmaktadır.
Enerjinin dijitalleşmesi ve yönetimi konusunun yanı sıra Wago’nun geniş bir ürün portföyü bulunuyor. Yeni dönemde sektöre sunduğunuz yeni ürün ya da ürünler hakkında bilgi verebilir misiniz?
WAGO olarak, sizin de belirttiğiniz gibi çok geniş bir ürün yelpazesine sahibiz. Yeni dönem olarak son 4-5 yılı ele alırsak eğer, donanım anlamında müşterilere kompakt bir çözüm olarak “Kompakt Kontrolör” ürünümüzü tanıttık ve kullandırmaya başladık. Bu kontrolör direk olarak kendi bünyesinde haberleşme arayüzleri ve giriş çıkış üniteleri barındırarak, ek uzak bağlantı ekipman ihtiyaçlarını büyük ölçüde ortadan kaldırmaktadır. Bunun yanı sıra, IoT protokollerini içerisinde barındıran ve 1 ghz gibi bir işlemci kapasitesine sahip mini bir bilgisayardan farksız çalışan PFC dediğimiz serinin, Enerji verimliliği projelerinde konvansiyonel tipteki PLC’lerimiz yerine kullanımına teşvik etmekteyiz. Kontrolörlerin yanı sıra, birçok sinyal işleme ürünleri, PRO2 dediğimiz uzaktan kontrol edip izleyebildiğiniz güç kaynaklarına kadar birçok arayüz ekipmanını ve röle ürün gruplarını da geliştirerek müşterilerimize anlatmaktayız. Bunların yanı sıra, kanal sayısında artışa gittiğimiz “elektronik devre kesiciler” de, standart tipte sigortaların yerine, uzaktan müdahaleye açık olması ile bakım ekiplerinin işlerini fabrikanın dağınık ve uzak noktalarında, fazlası ile karşılamaktadır. Bunların yanı sıra son dönemde sektörde, daha ufak çaplarda işlerde kullanılabilecek ve muadillerine göre çok güçlü olan “Basic Controller 100” adındaki kontrolörümüzü de piyasaya sunmuş bulunmaktayız. Bunların yanı sıra, MID sertifikalı sayaçlarımız da yenilenen yüzü ve sunduğu farklı teknolojik avantajlarla da son dönemde sıklıkla adından söz ettirmiştir. Donanım çözümlerimiz dışında son 2 senede özellikle yazılım çözümlerine enerji ve proses alanında büyük yatırımlar yaptık. Bunlarda ilki PcVUE adında, konvansiyonel tipte bir SCADA sistemini Fransa işbirliği ile Türkiye’de tek yetkili distribütör olarak müşterilerimize sunmaktayız. Bu yazılım dışında direkt olarak WAGO içerisinde oluşturulmuş ve hala sürekli geliştirilen “eDesign” WEB SCADA çözümümüz de sunduğu “web teknolojisi” altyapısının avantajları sayesinde esnek ve uygun çözüm olarak müşterilerimiz tarafından çok beğenilmektedir. Ve özellikle kontrolörlerimiz ve endüstriyel PC’lerimiz içerisinde çalışabilen “Enerji yönetimi”, “Aydınlatma Yönetim,”, “Şebeke yönetimi” ve “yük yönetimi” aplikasyonlarımız’da, lisanslı olarak müşterilerimiz tarafından yavaş yavaş kullanılmaya başlanmıştır. Bu uygulamalardan en sonuncusu ve lansmanını bile henüz tam olarak yapmadığımız “WAGO ENERJI IZLEME SISTEMI ya da diğer bir adı ile WAGO WattsON yazılımı”, direkt olarak ISO 50001 gereksinimlerini müşterilerin yazılımlarına doğru adapte etmelerini sağlayarak hem faturalama hem raporlama hem de kestirimci bakıma yönelik çalışmalarını tek bir yazılım ile yapılmasına olanak sağlamaktadır. Şunu da belirtmek isterim ki bünyemizde bulunan bu yazılımlar, kendi aralarında da entegre biçimde çalışarak, çözümsüz nokta bırakmamakta ve her kapıyı aralayabilecek güçte olmaktadır. Son olarak yine aslında fabrikalarla bir yerde örtüşen ama daha çok elektrik şebeke işletmelerine yönelik piyasaya sunduğumuz “OCPP” tabanlı, Elektrik Şarj İstasyonlarının izlenmesi ve yük yönetimi konusunda aslında bütüncül yaklaşımlarımızın alt maddesinde bulunan Aplikasyonlar yatmaktadır. Bu noktada kompakt kontrolörümüz ile birlikte bir bundle olarak çıkarttığımız “CC100 Load management” bundle ürünümüzü çok yakın zamanda başta şarj istasyonu üreten üretici firmalar olmak üzere, bunu kullanan diğer büyük işletme ve endüstrilere sunacağız.
Aydınlatma yönetimi konusu da hem endüstriyel tesisler hem de depolar için oldukça önemli. Sizin bu konuda geniş çalışmalarınız var. Kısaca bahsedebilir misiniz?
WAGO olarak, yukarda saydığım çözümler ve uygulamaların yanı sıra, Aydınlatma otomasyonu konusunda da çok önemli ekipman ve yazılım çözümlerine sahibiz. Enerji yönetiminin en fazla göz ardı edilen ve önemsenmeyen ve tabiri caiz ise sadece “aç-kapat” ile çalışan insiyatifine bırakılan kısmı “aydınlatma” kısmıdır. Yüzde olarak baktığımız zaman bir fabrikanın enerji maliyetlerinin neredeyse 15% i aydınlatma ekipmanlarının doğru kullanılmamasından ve gereksiz kullanımından kaynaklanmaktadır. Bizler WAGO olarak, fabrikalarda bulunan aydınlatma ekipmanlarının hem tesis hem de depo özelinde etüd çalışmalarını yaparak, ilk yatırım maliyetlerini olabildiği kadar az tutmak amacıyla ilk etapta “modernize “edilmesinden yanayız. Bu noktada bu armatürlerin led tipi armatürler ile değiştirilmesinden, gün ışığı algılayan sensörlerden, varlık sensörlerine kadar diğer ekipmanların “yokluğu” noktasında sisteme bunların da eklenmesi ile sıfırdan çözümler sunmanın yanı sıra, eğer yatırımı kısıtlı tutmak isteyen müşterilerimiz olursa, sistemlere uygun “gateway” ya da “sürücü” yapılarının ve hatta uzaktan kontrolün “takvimleme” ile yapılmasına kadar farklı çözümler de sunarak, aydınlatma kontrolünü enerji yönetiminin bir parçası haline getirecek olan verilerini sisteme taşımaktayız.
Bunun yanı sıra, sunduğumuz bu DALI ve KNX altyapısına sahip donanım ve yazılım çözümlerimizle birlikte tek bir kontrolör yapısının altında, genişleyebilir uygun protokollerdeki donanımlarla birlikte, farklı farklı donanım alma ihtiyacını da ortadan kaldırmakta ve aynı kontrolörün yanında kullanılabilen “enerji izlem modülü” nün yanına, aydınlatma modülünü de ekleyerek, müşterilerimizin, bu yapının ilerde de farklı noktalarını “örneğin depo gibi bölgelerinin” sisteme eklemesini sağlamasına yardımcı olmaktadır. Bildiğiniz gibi sektörde aydınlatma protokollerini bünyesinde barındıran ve uygun diyebileceğimiz sadece aydınlatma kontrolü ve basit lojiklerin yazılabildiği ürünler bulunmaktadır. Bizlerin bu noktada ayrıştığı yer ise tam olarak şu ki, enerji verimliliğini temel başlık olarak ele alıp, 1 yapı içerisinde bütün fabrikanın farklı kaynaklarını izleyebilmek, aynı yapıda yorumlamak, CODESYS altyapısı sayesinde sayısız kütüphane ile bunları çok farklı şekillerde bir araya getirebilmektir. Ayrıca bu kontrolör yapısı içerisinde, “Lighting Management” dediğimiz aplikasyonu kontrolörlerimizin içerisinde, linux debian altyapısına ve büyük bir kapasiteye sahip olması ile 32 GB SD kart takılabilir yapıda olması ile rahatlıkla kullanarak, yazılım bağımsız olarak, tıpkı puzzle’ın parçalarını bir araya getirir gibi sistemi devreye alabilmektedirler.
Siz son dönemde yer aldığınız bir projeyi anlatabilir misiniz? Projenin hangi aşamasında devreye girdiniz, nasıl projeler geliştirdiniz ve nasıl çıktılar elde ettiniz?
Son dönemde, sorumluluğum gereği İstanbul bölgesinde bulunan çoğu fabrikada, sizlere bahsettiğim son çıkan ürünlerimizi tanıtmakta ve etüd çalışmalarını WAGO entegratörü olan konusunda uzman firmalarımız ile yapmaktayım. Bunlardan en önemlisi de çok büyük firmalara plastik üretiminde bulunan bir fabrikada yaptığımız “Makine Bazlı İzleme, alarm ve kontrol” projesidir benim gözümde. Bu proje yaklaşık 7-8 ay önce başlamış olup, pano imalat sürecinden, ekipman seçimine, kablosuz olarak enerjinin iletilmesinden, senaryoların sisteme eklenmesine kadar uzun bir süreci kapsamakta ve ben en başından itibaren bu projeye dahil olmuş bulunmaktayım. Proje kapsamında, pano içerisinde şalt ekipmanları dışında, klemensten, kontrolöre kadar tamamen WAGO ürünleri kullanılmıştır ve WAGO’nun wifi Access pointleri ile tek bir kontrolör altında birden çok makineden eş zamanlı olarak kesintisiz bir şekilde veri alınabilecek bir altyapı sağlanmaya çalışılmaktadır. Projede aynı zamanda, “kırma makinesi” dediğimiz bir makinenin gereksiz olarak çok fazla çalıştığı tespit edilmiş ve buraya uygun bir seviye sensörü ile bu sensör aktif olduğu zaman açılacak şekilde bir palet yerleştirilmesi için çalışmalar yapılmakta olup, hesaplandığı zaman makinenin saatlik tükettiği yaklaşık 2 kw enerjinin 3 ay gibi kısa bir sürede geri kazanımı ve enerjinin daha verimli kullanımının gözle görülür bir karşılığı tespit edilmiştir. Bu belki de en basit örnek ama değinmek istediğim nokta, bizler WAGO olarak sadece ürün satmak ve teknik destek vermenin yanı sıra, müşterilerimize çözümler sunarak ta WAGO’nun avantajlarından yararlanmalarını sağlamaktayız. Bu proje dışında, yine çok büyük fabrikalarda, globalde partner olarak çalıştığımız digiterra firması ile, onların “Enerji Of Things” dedikleri yazılım altyapılarını kullanarak, bizim ekipmanlarımız ile toplanan verilerin direkt yine ekipman üzerinde anlamlandırılması ve ilgili Cloud sisteminde izlenip, kontrol edilebilmesi sağlanmıştır. Buradan elde ettiğimiz çıktılar, Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan bir üniversitede, digiterra firması ile birlikte analiz çalışmaları yapan bir ekip tarafından sürekli değerlendirilmekte ve süreç iyileştirmesi için ek çalışmalar gerekiyorsa eğer, yapılmaktadır. Yine son 2-3 yıl içerisinde devreye aldığımız çok büyük bir projede, bir otobüs fabrikasında, bazı ekipmanların WAGO kontrolörlerin sunduğu linux altyapısında çalışabilen Node-Red dediğimiz IoT uygulaması ile devreye alınması ve tamamen ücretsiz yine WAGO içerisinde çalışabilen GRAFA dediğimiz SCADA benzeri yapılarda izlenip, anlamlandırılması ve kestirimci bakım hizmetleri sunulması sağlanmıştır. Şimdilik aklıma gelenler bunlar ve söylemek isterim ki, Enerji verimliliği projelerinde, alınan çıktılar sürekli kendisini güncellemektedir ve geri bildirim sayesinde sistemi kendisi iyileştirerek, yapay zekâ algoritmalarının sunduğu avantajları kullanmaktadır. Kısacası neden-sonuç ve determinizm ’den elde edilen çıktılar sonucun tekrar nedene geri bildirim yapması ile, daha iyi sonuçlar elde etmesini sağlamaktadır.
2023 iş gündeminizi bizlerle paylaşabilir misiniz? Yıl sonu hedef ve projeleriniz hakkında bilgi verebilir misiniz?
2023 yılının son çeyreğinde bulunduğumuz eylül ayını da katarsak, sene başından itibaren WAGO olarak ana gündem maddemiz “Binaların ve Fabrikaların” dijitalizasyonu için ekipmanların müşterilere tanıtılması ve gerekirse bu çıktıların önemini fabrikadaki personellerin kendi üst yönetimlerine aktarabilmesi adına demo çalışmalarının yapılması idi. Bunun dışında, sizlere konuşmamda bahsettiğim bütün Enerji verimliliği aplikasyon ve yazılımlarının, WAGO Merkez ofis Almanya ile geliştirilmesine katkıda bulunmak da bizim gündem maddelerimizden bir tanesi idi. Ayrıca yaşanan çip krizinden en az hasarla kurtulabilmek adına 2023 yılının bir kısmını da kapsayan, bir dönemde, olabildiği kadar stratejik kararlar alarak, müşterilerimizin de projelerinin aksamaması için çok yoğun çabalar sarfettik. Şu sıralar bu sıkıntı tamamen aşılmamış olsa bile, çok büyük derecede üstesinden gelinmiş ve bu strateji sayesinde, birçok farklı sektörde lider markaları kullanan müşterilerin, WAGO ürünlerini kullanmasını da sağlamış bulunmaktayız. 2023 yılının başından itibaren özellikle verdiğimiz donanım, yazılım eğitimleri, üniversitelerdeki ve teknik liselerdeki seminerlerle de yalnızca kar elde etme amacı güden bir kuruluş olmak değil, aynı zamanda ülkenin parlak zihinlerinin de hem WAGO dünyasını öğrenmesini sağlamak hem de bilinç kazandırmak, gayelerimizden belki de en önemlisi idi. Yılın sonuna doğru hedeflerimiz arasında, özellikle son dönemde çok büyük rağbet gören elektrikli şarj istasyonlarının grid şebeke yönetimine etkisine yönelik yapılan çalışmaları referans alarak, bu yüklerin dengeli dağıtılmasına yönelik uygun donanım ve yazılım çözümlerini, müşterilerimiz ile paylaşmak var. Bunun dışında, Cloud tabanlı yapılarımızın server gerektirmeyen sanal server dediğimiz yapılarda çalışmasını sağlayarak, müşterilerimizin server donanım maliyetlerini de projelerinde en aza indirmek için bazı çalışmalar planlamaktayız. Ve son olarak, siber güvenlik kapsamında, elektriğin üretim ve tüketim noktalarında izlenen verilerin, devlet kurumlarında bulunan SCADA sistemlerine aktarılmasında da protokol bazlı çok özel çalışmalarımız olacaktır. Siber güvenlik konusu, Enerji yönetimi konusunun belki yine en çok gözden kaçan ve dikkate ilerde yıllarda daha çok alınacağını düşündüğüm bir dalı ve WAGO olarak bizler bütün program boyunca size anlattığım çözümlerimize, siber güvenlik alanında yapacağımız çalışmaları da katacağımızı belirtmek isterim. Projelere gelecek olursak ta, firma ismi vermeden, yine çok büyük bir otomobil üreticisi ile son 1 yılda yaptığımız çalışmaların meyvesini alacağımızı umuyorum, yine devlete ve alt kollarına bağlı çok büyük 2 kuruluş ile bahsettiğim donanım ve yazılım altyapılarının sistemlerine entegrasyonu konusunda son aşamaya gelmiş bulunmaktayız. Biz WAGO olarak enerji kavramını sinerji kavramı ile birleştirip, sektör paydaşları ile de ortak çalışmalar yürüterek, ülkemizin muasır medeniyetler seviyesine gelmesine en büyük katkıyı yapacak enerji sektörüne hizmet vermekten ve çözüm üretmekten dolayı çok mutlu ve gururluyuz.