Röportaj: Bikem Ögünç Demir
Robot İstihdam Ajansı robot yatırımı yapmak isteyen şirketlere bu konuda aracılık ederek, doğru yatırımı yapmaları, doğru robotu seçmeleri, doğru entegratörü seçmeleri konusunda yol arkadaşlığı ediyor. Robot İstihdam Ajansı Kurucusu Robot Headhunter (Robot Yetenek Avcısı) Canan J. Alkın ile “dijital çalışanları” konuştuk.
Robot İstihdam Ajansı, Türkiye'nin ilk robot istihdam ajansı ve Dijital Çalışanlar, Kolaboratif robotlar ve Hizmet Robotları olarak 3 farklı robot teknolojisini bir araya getiren dünyadaki ilk iş modeli; uygun iş rolleri için, robotların eşleştirilmesi konusunda yenilikçi çözümler sunarak işletmelerin operasyonlarına robotik entegrasyon konusunda yardımcı oluyor. Ajans; farklı robot teknolojileri konusunda yerli ve yabancı uzman portföyü, endüstriye özelleştirilmiş çeşitli robotik çözüm partnerleriyle şirketlere çözümler sağlıyor. Robot İstihdam Ajansı; istihdam sektöründe otomasyon ve robotik teknolojilerini benimsemek isteyen şirketlere; verimlilik, üretkenlik ve yeni iş fırsatları açısından potansiyel faydalar sunarak robotların işgücü piyasasında benimsenmesi ve fayda sağlamasına yönelik çalışıyor.
“Robot işe alım ve yerleştirme” denildiğinde aklıma ilk olarak “robotları insanların işlerini elinden alacak” kaygısı geliyor. Bunu siz nasıl açıklarsınız?
İnsanlar ve robotlar birlikte çalışarak verimliliği artırabilir ve iş süreçlerini optimize edebilir. Robotlar; iş süreçlerini daha hızlı, daha doğru ve daha güvenli bir şekilde gerçekleştirdiğinden bu bir takım iş rollerinin dönüşebileceği anlamına gelebilir, ancak aynı zamanda bu durum yeni iş fırsatlarının doğabileceği bir ortam da yaratır. Şu aşamada hala şirketlerde “excel”le yapılan işler varken Türkiye özelinde; Robotların insanların yerini “tamamen” alacağı bir senaryo uzak bir ihtimal, insan ve robot iş birliği verimliliği artıracak ve daha iyi bir iş dünyası yaratmada önemli bir faktör olacaktır.
İşletmelere günümüz koşullarında iş hedefleriyle uyumlu teknolojiler konusunda danışmanlık hizmeti sunuyorsunuz. Günümüzün öne çıkan ihtiyaçları neler ve her şey bu kadar hızlı dönüşürken sizce bu ihtiyaçlar kısa ve uzun vadede nasıl evrilir?
İşletmelerin ihtiyaçları da sürekli olarak evriliyor. Teknolojik gelişmeler, bu ihtiyaçlara yanıt olarak yeni çözümler sunarken işletmelerin de bu teknolojilere uyum sağlaması ve rekabet avantajı, verimlilik elde etmek için stratejik bir yaklaşım içinde olmalarını gerektiriyor. Son zamanda en çok danışmanlık verdiğimiz iki konu: Dijital çalışanlar ve fabrikalardaki robot yatırımları, warehouse depolama robotları.
Büyük veri, işletmelerin karar alma süreçlerinde büyük öneme sahip hale geldi. Yapay zeka ve makine öğrenimi gibi teknolojiler, işletmelere veri analizi, müşteri hizmetleri, kişiselleştirilmiş pazarlama konusunda çözümler sağladığı için dijital çalışanları veri toplama, analiz etme ve veriye dayalı kararlar alabilme yeteneklerini geliştirmek için kullanıyorlar.
Warehouse depolama talebine yoğunluk sebebi ise depolama alanında robotik çözümler, malzemelerin hızlı bir şekilde taşınması, yükleme ve boşaltma işlemlerinin otomatikleştirilmesi gibi görevleri yerine getirerek verimliliği artırıyor. Yüksek raflara erişebilme ve dar alanlarda hareket edebilme yetenekleriyle depolama kapasitesini artırıyoruz. Robotlar yüksek hızlarda ve kesintisiz bir şekilde çalışabildiğinden, iş süreçlerinin daha hızlı tamamlanmasını sağlıyorlar bu da işletmelere fayda sağlıyor. Keza iş güvenliği açısından da avantajlar sunarak tehlikeli ortamlarda veya ağır yüklerin kaldırılması gereken işlerde robotların kullanılması, çalışanların fiziksel zorluklara maruz kalma riskini azaltıyor ve iş kazalarını önlüyor.
Robot teknolojileri işletmelere maliyet ve zaman tasarrufu sağlıyor. Bunu farklı sektör ve alanlara kategorize ederek birkaç örnekle anlatabilir misiniz?
Robotların tekrarlanabilir görevleri otomatikleştirme, hataları azaltma ve iş süreçlerini optimize etme yetenekleri, işletmelere önemli avantajlar sunar. Ancak, her işletmenin sektör ve görev bazlı ihtiyaçları farklı olduğu için robot teknolojilerinin uygulanması öncesi detaylı bir analiz ve planlama yapılması önemlidir. Örnek vermek gerekirse; robot teknolojileri, perakende sektöründe kullanılarak maliyet ve zaman tasarrufu sağlar. Örneğin, otomatik raf düzenleme robotları, mağazalarda ürünleri düzenler ve yeniden stoklama sürecini hızlandırır. E-ticaret alanında ise otomatik paketleme ve taşıma robotları, sipariş hazırlama ve teslimat süreçlerini hızlandırır, hataları azaltır ve müşteri memnuniyetini artırır. Tarım sektöründe robot teknolojileri, maliyet ve zaman tasarrufu sağlamanın yanı sıra verimliliği de artırır. Örneğin, tarım robotları, otomatik hasat, bitki sulama, ot kontrolü gibi işlemleri gerçekleştirir. Bu sayede, işgücü ihtiyacını azaltır, tarım süreçlerini optimize eder ve üretimi artırır. Depo ve lojistik alanında robot teknolojileri, malzeme taşıma, depolama ve envanter yönetimi gibi görevleri otomatikleştirir. Otomatik forkliftler ve taşıma robotları, malzeme hareketini optimize eder, depo alanını daha verimli kullanır ve depolama süreçlerini hızlandırır. Bu sayede, malzeme alımı, stoklama, sipariş hazırlama ve dağıtım gibi işlemler daha verimli bir şekilde gerçekleştirilebilir.
Teknolojilerde “kullanıcı dostu olmak” öne çıkan bir kavram… Kullanıcı dostu olmayı siz nasıl açıklıyorsunuz? Kullanıcı dostu olmayan teknolojileri örneklendirebilir misiniz ve bu teknolojilerin işletmelerin üretkenliğine etkisi nedir? Ölçümlenebilir mi?
Kullanıcı dostu olmak, bir teknolojinin kullanıcılara kolaylık, rahatlık ve anlaşılırlık sağlaması anlamına gelir. Kullanıcı dostu bir teknoloji, kullanıcının ihtiyaçlarını ve beklentilerini anlar, kullanımını basitleştirir ve sorunsuz bir deneyim sunar. İşletmeler için kullanıcı dostu teknolojilerin önemi büyüktür, çünkü bu teknolojilerin kullanımıyla iş süreçleri daha verimli hale gelir ve çalışanların üretkenliği artar. Kullanıcı dostu olmayan teknolojiler yatırımda kayıp, hata ve işgücü maliyeti getirir; yatırımınız dijital yığına dönüşür.
Biz Robot İstihdam Ajansı olarak tam da bu noktada devreye girerek, robot yatırımı yapmak isteyen şirketlere bu konuda aracılık ederek, doğru yatırımı yapmaları, doğru robotu seçmeleri, doğru entegratörü seçmeleri konusunda yol arkadaşlığı ediyoruz.
Ölçümlenebilirlik konusuna gelince, kullanıcı dostu “olmayan” teknolojilerin etkilerini ölçmek mümkündür. Örneğin, kullanıcı geri bildirimleri, kullanım hataları, eğitim maliyetleri, kullanıcının teknolojiyle ilgili stres seviyeleri gibi faktörler gözlem ve anketler aracılığıyla değerlendirilebilir. Bu veriler, kullanıcı dostu olmayan teknolojilerin işletmelerin üretkenliği üzerindeki etkilerini anlamak için bir gösterge olabilir.
Günümüz iş dünyasında bir çalışanı işe alırken İK uzmanları belirli kriterleri baz alıyor… Dijital çalışanlar için ama nasıl kriterler gözetilmeli? Robot Kaynakları “RK” diyebiliriz belki de artık…
Öncelikle harika bir soru bu teşekkürler. Robot Kaynakları, Metal yakalılar, dijital yakalılar, beyaz yakalı otomasyon, mavi yakalı otomasyon gibi farklı tanımlamalarla karşılaşıyoruz. Bende tıpkı insan işe alım uzmanı karşılığı olan dünyadaki ilk Robot Headhunterim (ilk Robot Yetenek Avcısıyım). İlk olmamızdan ötürü hem ciddi bir know-how ve deneyime sahibiz, hem de kendimizi anlatmakta çok zorlandık. Yüzlerce fabrika ve robot teknolojisi görüyor ve deneyimliyor, geri bildirimleritopluyoruz. Gün geçtikçe daha da güçlü bir hale geliyoruz.
Dünyadan da ilgi görüyoruz. İngiltere'den teklif alıyoruz, en inovatif iş fikri olarak şirketimizi oraya taşıma konusunda davet ediyorlar. Biz bir Türk start-up olarak ülkemizde kalmak ve büyümek istesek de girişimcilik Türkiye’de oldukça zorlu bir yolculuk. Konumuza dönecek olursak bir dijital yaka ya da dijital çalışan seçilirken nelere dikkat edilmeli? Dijital çalışanların seçimi, şirketin özel ihtiyaçları, iş süreçleri ve hedefleri göz önünde bulundurularak yapılmalıdır. Bir dijital çalışanın başarılı olabilmesi için şu faktörler göz önünde bulundurulmalıdır: İş süreci, şirketin teknolojik altyapısı, Veriye erişim, şirketin veri altyapısı yetersiz veya karmaşıksa, dijital çalışanların verimliliği olumsuz etkilenebilir. Dijital çalışanlar, iş süreçlerinin daha karmaşık ve adaptif olduğu durumlarda daha uygun olabilirken RPA daha basit ve tekrarlayan görevlerin otomatikleştirilmesinde etkili olabilir. Şirketler, ihtiyaçlarını ve hedeflerini dikkate alarak hangi teknolojinin iş süreçlerine daha uygun olduğunu değerlendirerek planlama yapıyoruz. Şimdiye kadar müşterilerimizden aldığımız geri bildirimlere göre memnuniyet oranımız %99.
Dijital çalışanların işletmelere, endüstriyel tesislere sağladığı artılardan bahseder misiniz?
Dijital çalışanlar, yüksek hassasiyet ve tekrarlanabilirlik görevlerini yerine getirir. Bu, hataları minimize eder ve üretim süreçlerinde kaliteyi artırır. Dijital çalışanlar, veri analitiği ve gerçek zamanlı izleme yetenekleri sayesinde hatalı ürünleri hızlı bir şekilde tespit edebilir ve müdahalede bulunabilir. Örneğin, endüstriyel robotlar, ağır kaldırma, kaynak işlemleri veya kimyasal maddelerle çalışma gibi tehlikeli işleri gerçekleştirebilir. Bu, iş kazalarını ve insanların maruz kaldığı riskleri azaltır. Daha kapsamlı ve hızlı veri analizi yapma imkanı sunar. İşletmeler, dijital çalışanlar aracılığıyla verileri analiz edebilir, trendleri belirleyebilir ve karar alma süreçlerini iyileştirebilir.
Bu noktada sürdürülebilirlik kavramını pek çok açıdan ele almak isterim; iş sürdürülebilirliği, çevresel sürdürülebilirlik, iş sağlığı ve güvenliği gibi konularda; aynı zamanda ekonomiye katma değer sağlamada dijital yakalıların etkisi ne olacak?
Sürdürülebilirlik kavramı, iş sürdürülebilirliği, çevresel sürdürülebilirlik ve iş sağlığı güvenliği gibi farklı boyutları içeriyor. Dijital çalışanların, iş sürdürülebilirliği açısından iş süreçlerinin istikrarlı ve sürekli olarak devam etmesini sağlıyor. İşten ayrılma esnasında yaşanan sorunlar yaşanmıyor. Kurumsal hafıza oluşuyor, verileriniz kaybolmuyor.
Çevresel sürdürülebilirlik açısından; örneğin, enerji yönetimi ve otomasyon sistemleri sayesinde enerji tüketimi optimizasyonu sağlanabiliyor. Endüstriyel IoT (nesnelerin interneti) ve sensör teknolojileri, kaynak kullanımını izleme ve verimliliği artırma imkanı sunuyor. Ayrıca, dijital teknolojilerle uzaktan çalışma ve video konferans gibi uygulamaların yaygınlaşması, seyahat ve enerji tüketimi açısından da çevresel etkileri azaltabiliyor. İş sağlığı açısından iş kazalarını azaltıyor ve işçi sağlığını koruyor. Bu açıdan hem işçi hem işveren dostudur. Yaralanma, sakatlanma vb. tazminat açısından işveren koruyucudur.
Ülke ekonomisine katma değer sağlamada dijital yakalılar, ekonomik büyümeye ve ülke ekonomisine katma değer sağlamada önemli bir rol oynayabilir. Dijitalleşme ve dijital teknolojiler, verimlilik artışı, rekabet gücü ve inovasyon potansiyeli sunuyor. İşletmeler, dijital yakalılarla iş süreçlerini iyileştirerek daha rekabetçi hale gelebiliyor, yeni iş modelleri oluşturabiliyor ve ekonomik büyümeye katkıda bulunabiliyor.
Peki son olarak, çalışanların gerek işlerini korumak gerekse kendilerini geleceğin dünyasına adapte etmek için insansı robotlardan nasıl faydalanması gerektiğini düşünüyorsunuz?
Çalışanlar, robotların otomatikleştirdiği görevlerde işlerini kaybetme riskiyle karşılaştıklarında, farklı bir beceri seti kazanmak için eğitimlere ve dönüşüm programlarına katılabilirler. Örneğin, yapay zeka, veri analitiği veya tasarım gibi alanlarda uzmanlaşabilirler. İnsan çalışanlar, robotlarla iş birliği yaparak birlikte çalışma becerilerini geliştirmek konusunda açık bir tutum sergilemeli ve becerilerini geliştirmeliler. Bu konuda kabullenici olmalılar. Reddederek, korkarak bu teknolojileri hem süreçlerinde kullanma kolaylığını kaçırıyorlar hem de kendilerini geliştirmekten alıkoyuyorlar. Daha yaratıcı ve yenilikçi çözümler bulmak, yeni ürünler veya hizmetler geliştirmek veya işletmenin dijital dönüşümünü yönlendirmek, yeni iş rolleri yaratmak gibi alanlarda ilerleme kaydedebilirler.
Tüm çalışanlar ve aslında herkes dijital teknolojilerin gelişimini takip etmeli, kendilerini güncel tutmalı ve gerektiğinde yeni teknolojileri öğrenmeye ve benimsemeye istekli olmalıdır. Tıpkı telefonlarımızdaki birçok uygulamayı güncellediğimiz gibi ilk olarak kendimizden başlayarak, sonra iş süreçlerimizi tek tek ele alarak baştan uca süreçlerimizi güncellemeli ve robotik teknoloji ve otomasyona yatırım yapmalıyız. Bu konuda şirketlerle omuz omuza çalışmaya hazırız. Gelin dijital çalışanlar ile şirketlerinizi ve ekiplerinizi güçlendirelim! Teknoloji daima yeni iş fırsatları yaratır. Robotlar olmasaydı bir robot headhunter olmayacaktı değil mi?
