TLC Klima Genel Müdür Yardımcısı Filiz Doğan, HVAC sektöründe enerji verimliliği ve sürdürülebilirliğin artık bir tercih değil, zorunluluk haline geldiğini vurguladı. Akıllı bina otomasyonları, IoT destekli çözümler ve çevre dostu soğutucu akışkanlarla sektörde büyük bir dönüşüm yaşandığını belirten Doğan, karbon nötr hedeflerine ulaşmada yenilikçi teknolojilerin kritik rol oynadığını ifade etti.
FOTO: TLC Klima Genel Müdür Yardımcısı Filiz Doğan
Günümüzde ısıtma, soğutma havalandırma (HVAC) sistemlerinde enerji verimliliğini artırmak için hangi yeni teknolojiler ve yenilikçi çözümler öne çıkıyor?
Günümüzde HVAC sistemlerinde enerji verimliliğini artırmak için birçok yeni teknoloji ve çözüm öne çıkıyor. Inverter teknolojisi, değişken hızla çalışan kompresörler sayesinde enerji tüketimini önemli ölçüde azaltarak verimliliği artırıyor. IoT destekli akıllı termostatlar, kullanıcı alışkanlıklarını öğrenip enerji tüketimini optimize ederken enerji tasarrufu sağlıyor. Yapay zekâ teknolojisi sayesinde kullanım alışkanlıklarını algılayan ve en optimum seviyede enerji tasarrufu sağlayan ürünler geliştiriliyor. Bunun yanı sıra, çevre dostu soğutucu akışkanlar kullanılarak hem enerji tasarrufu sağlanıyor hem de çevresel etkiler en aza indiriliyor. Bu yenilikçi çözümler, enerji verimliliği konusunda hem kullanıcı deneyimini iyileştiriyor hem de daha çevre dostu sistemler sunuyor.
Akıllı bina sistemleri ve IoT entegrasyonu, ısıtma-soğutma-havalandırma çözümlerinde nasıl bir dönüşüm sağlıyor?
Akıllı bina sistemleri ve IoT entegrasyonu, HVAC çözümlerinde köklü bir dönüşüm sağlıyor. Bu entegrasyon, sistemlerin birbirleriyle iletişim kurmasını ve gerçek zamanlı verilerle çalışmasını mümkün kılıyor. IoT sensörleri sayesinde, bina içindeki sıcaklık, nem ve hava kalitesi gibi parametreler sürekli izleniyor ve analiz ediliyor. Bu sayede, sistemler enerji tüketimini minimumda tutarak en uygun koşulları sağlamak üzere otomatik olarak ayarlanabiliyor.
Ayrıca, uzaktan erişim imkânı ile kullanıcılar, akıllı telefon veya tablet gibi cihazlarla sistemlerini yönetebiliyor. Enerji verimliliği ve kullanıcı konforunu artıran bu çözümler, aynı zamanda bakım süreçlerini de iyileştiriyor. Arıza durumları erken tespit edilerek hem kesintisiz hizmet sağlanıyor hem de bakım maliyetleri düşürülüyor. IoT destekli akıllı bina sistemleri, HVAC sektöründe verimlilik, konfor ve çevresel sürdürülebilirlik adına önemli bir adım olarak öne çıkıyor.
Küresel ısınma ve karbon nötr hedefleri doğrultusunda HVAC sektöründe ne gibi sürdürülebilir uygulamalar hayata geçiriliyor?
Karbon nötr hedefleri doğrultusunda, enerji verimliliğini artırmak ve fosil yakıt bağımlılığını azaltmak için çeşitli sürdürülebilir uygulamalar hayata geçiriliyor. Öncelikle üretim aşamasında karbon ayak izini azaltmak için geri dönüştürülmüş malzemeler kullanılıyor ve üretim tesisleri yenilenebilir enerjiyle çalıştırılıyor. Çevre dostu soğutucu akışkanların kullanımı, küresel ısınma potansiyeli (GWP) düşük olan yeni nesil akışkanlar, sera gazı emisyonlarını azaltma konusunda önemli bir rol oynuyor. Yenilenebilir enerji ile entegrasyon (güneş enerjisi ve jeotermal uygulamalar), ısı pompası uygulamaları, HVAC sistemlerinde oluşan atık ısıyı yeniden kullanarak enerji verimliliğini artıran ısı geri kazanım sistemleri her biri sürdürülebilir uygulamalar.
Ayrıca, enerji verimliliğini artıran teknolojilerin benimsenmesi, sürdürülebilirlik adına atılan bir diğer önemli adım. İnverter teknolojisi gibi enerji tasarrufu sağlayan çözümler, sensörler ve yapay zekâ algoritmalarıyla enerji tüketimi optimize edilmesi karbon ayak izinin düşürülmesine katkıda bulunuyor.
Kapalı alanlarda hava kalitesini artırmak için hangi yeni nesil filtreleme ve havalandırma sistemleri kullanılıyor?
Kapalı alanlarda hava kalitesini artırmak için gelişmiş filtreleme ve havalandırma sistemleri giderek yaygınlaşıyor.
1. Yüksek Verimli Hava Filtreleri (HEPA & ULPA)
- HEPA Filtreler: 0.3 mikron büyüklüğündeki partiküllerin yüzde 99,97’sini yakalayarak virüsler, bakteriler, polen ve toz gibi kirleticileri temizler.
- ULPA Filtreler: HEPA filtrelerden daha yüksek verimlilikle çalışarak 0.12 mikron büyüklüğündeki partiküllerin yüzde 99.999’ını filtreler.
2. UV-C Işık Teknolojisi
- UV-C ışınları, hava akışı içindeki virüs ve bakterileri yok etmek için kullanılıyor. Özellikle sağlık tesislerinde ve ticari binalarda kullanımı artıyor.
- UV-C destekli hava temizleyiciler, HVAC sistemlerine entegre edilerek sürekli hava dezenfeksiyonu sağlıyor.
3. Plazma ve İyonizasyon Sistemleri
- Bipolar İyonizasyon: Havaya pozitif ve negatif iyonlar salarak küf, bakteri ve virüsleri yok eder. Aynı zamanda kötü kokuları da giderir.
- Plazma Filtreler: Elektriksel yüklü parçacıklar oluşturarak havadaki zararlı maddeleri etkisiz hale getirir.
4. Aktif Karbon Filtreleri
- Kimyasal Kirleticiler İçin Etkili: VOC’ler (uçucu organik bileşikler), sigara dumanı ve kötü kokuları gidermek için kullanılır.
- HEPA filtrelerle birlikte kullanılarak daha kapsamlı hava temizliği sağlanır.
5. Akıllı Havalandırma ve Sensör Tabanlı Kontroller
- CO₂, VOC ve Partikül Sensörleri: Ortamdaki hava kalitesini sürekli izleyerek otomatik olarak havalandırma seviyelerini ayarlar.
- Akıllı HVAC Sistemleri: IoT ve yapay zekâ destekli havalandırma sistemleri, bina içindeki hava dolaşımını optimize eder ve gereksiz enerji tüketimini önler.
6. Doğal ve Hibrit Havalandırma Çözümleri
- Doğal Havalandırma: Akıllı pencereler ve hava tahliye sistemleriyle taze hava dolaşımı artırılıyor.
- Hibrit Havalandırma: Mekanik ve doğal havalandırma sistemlerini birleştirerek enerji verimliliği sağlanıyor.
Bu sistemler, özellikle ofisler, sağlık tesisleri, okullar ve ticari binalarda hava kalitesini artırmak için yaygın olarak kullanılıyor.
Türkiye’de ve dünyada HVAC sektörüne yönelik güncellenen yönetmelikler ve standartlar sektörü nasıl şekillendiriyor?
Türkiye’de ise Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği (BEP-TR) gibi yerel düzenlemeler, HVAC sistemlerinin enerji verimliliğini artırmaya yönelik yenilikçi çözümleri teşvik ediyor. Bu yönetmelikler, bina sahiplerinin ve işletmecilerin daha sürdürülebilir ve çevre dostu sistemler kullanmalarını zorunlu hale getiriyor.
Yeni bina tasarım standartları da HVAC sistemlerinin entegrasyonunu yeniden şekillendiriyor. Özellikle akıllı bina teknolojileri ve IoT entegrasyonuna yönelik yönetmelikler, enerji verimliliğini optimize etmek ve kullanıcı konforunu artırmak için daha modern çözümlerin benimsenmesini sağlıyor.
Binalarda ısı geri kazanım sistemlerinin kullanımı ne kadar yaygın? Bu sistemler enerji tasarrufu açısından ne gibi avantajlar sağlıyor?
Avrupa ve Kuzey Amerika'da sürdürülebilir bina standartlarının (LEED, BREEAM gibi) yaygınlaşmasıyla bu sistemlerin kullanımı hızla artıyor. Türkiye’de ise özellikle yeni nesil yeşil binalarda ve büyük ticari projelerde tercih ediliyor. Binalarda ısı geri kazanım sistemlerinin kullanımı, son yıllarda enerji verimliliği ve sürdürülebilirlik taleplerinin artmasıyla daha yaygın hale gelmeye başladı. Özellikle ticari binalarda, endüstriyel tesislerde ve büyük konut komplekslerinde ısı geri kazanım sistemlerine olan ilgi giderek artıyor. Bu sistemler, havalandırma ve iklimlendirme süreçlerinde atık ısının yeniden kullanılması prensibine dayanır. Bu sayede dışarıdan alınan hava ile iç mekân havası arasında ısı transferi yapılır ve gereksiz enerji tüketimi engellenir. Taze hava ihtiyacını karşılarken enerji kaybını en aza indirir. Yüzde 50-90’a varan enerji tasarrufu sağlayabilir.
Geleneksel HVAC sistemleriyle hibrit çözümler nasıl bir avantaj sağlıyor? Elektrik ve doğal gaz gibi farklı enerji kaynaklarını birleştiren sistemlerin sektördeki yeri nedir?
Geleneksel HVAC sistemleri ile hibrit çözümler arasındaki fark, enerji verimliliği ve çevresel sürdürülebilirlik açısından büyük avantajlar sağlıyor. Geleneksel sistemler, genellikle tek bir enerji kaynağına dayanır ve çoğunlukla elektrik veya doğal gaz kullanarak ısıtma, soğutma ve havalandırma işlemlerini gerçekleştirir. Ancak hibrit çözümler, farklı enerji kaynaklarını birleştirerek daha esnek ve verimli bir kullanım sunar.
Hibrit HVAC sistemleri, güneş, elektrik ve doğal gaz gibi farklı enerji kaynaklarını birleştirerek, sistemin her iki kaynağın avantajlarından faydalanmasını sağlar. Bu tür çözümler, enerji talebinin yüksek olduğu dönemlerde doğal gazı kullanırken, daha düşük enerji talebi olan zamanlarda elektrikle çalışarak enerji verimliliğini artırır. Bu sayede işletme maliyetleri düşer ve enerji tüketimi optimize edilir. Özellikle büyük enerji tüketen fabrikalar, alışveriş merkezleri ve otellerde yaygınlaşmaktadır. Akıllı ev sistemleri ile entegre hibrit ısıtma-soğutma çözümleri giderek daha fazla tercih ediliyor. Hastaneler, okullar ve kamu binalarında verimlilik ve hava kalitesi avantajları nedeniyle hibrit çözümler ön plana çıkıyor.
