Güneş enerjisi sektöründe yatırımların önünü açacak düzenlemeler gündemde. Özellikle büyük şehirlerdeki yeni binalarda güneş enerjisi sistemlerinin zorunlu hale gelmesiyle birlikte, bu sistemlerin şebekeye nasıl entegre edileceği konusu tartışılıyor. Uzmanlar, kontrolsüz kurulumların ve mevzuata uygun olmayan sistemlerin önüne geçmek için yeni bir düzenlemenin kaçınılmaz olduğunu belirtiyor.
Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED) Genel Sekreteri Hakan Erkan, ST Endüstri Radyo'da yayınlanan Real Piyasalar programında sektördeki son gelişmeleri ve GENSED tarafından sunulan yeni öneriyi değerlendirdi. Güneş enerjisinin önemi giderek artarken, sektörde yaşanan kapasite sorunlarına dair çözüm arayışları devam ediyor.
FOTO: Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED) Genel Sekreteri Hakan Erkan
Güneş Enerjisinde Büyüyen Pazar ve Hedefler
Erkan'ın verdiği bilgilere göre, 2024 yılında yaklaşık 4 gigawatt’lık bir kurulum gerçekleştirildi ve Ocak 2025 itibariyle toplam kurulu güç 20,3 gigawatta ulaştı. 2035 yılı için belirlenen 77 gigawatt hedefine ulaşmak adına her yıl en az 4-5 gigawatt kurulum yapılması gerekiyor. Erkan, tüm sektör bileşenlerinin büyümeye hazır olduğunu vurgularken, tedarik zincirinin de güçlendiğini belirtti. Panel, kablo, konnektör ve diğer yan ürünlerin yerli üretimi artarken, sektördeki en büyük engelin şebeke kapasitesi olduğunu ifade etti.
Şebeke Kapasitesi Sorunu ve 5-1-J Modeli
Mevcut sistemde, lisanssız güneş santrali kurmak isteyen yatırımcılar, trafo kapasitesinin uygun olması şartıyla bağlantı izni alabiliyor. Ancak son dönemde kapasite sıkışıklığı sebebiyle yatırımcılar şebekeye erişimde zorluk yaşıyor. Bu durumu göz önünde bulunduran GENSED, şebekeye enerji basılmadan, tamamen öz tüketim odaklı çalışan santrallere izin verilmesini öneren "5-1-J Modeli"ni geliştirdi. Bu model, mevcut trafo kapasitesinden muaf tutulacak yatırımları kapsıyor ve sanayi tesislerinin, şebekeye enerji vermeden sadece kendi ihtiyacını karşılayan güneş enerjisi sistemleri kurmasına olanak tanıyor.
5-1-J Modelinin Avantajları
Erkan, 5-1-J modelinin sanayi tesisleri için çok önemli avantajlar sağlayacağını belirtti. Özellikle, şebekeye bağımlı olmadan enerji üretme imkânı sunan bu model, yatırımcılar için önemli bir maliyet düşürücü unsur olacağı gibi, 2026 yılında devreye girecek olan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması'na (CBAM) hazırlık açısından da kritik bir rol oynayacak.
GENSED, modelin uygulamaya geçmesi için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, EPDK ve diğer ilgili kurumlarla temas halinde olduklarını belirtiyor. Sektör yetkilileri, bu modelin hayata geçmesiyle birlikte şebeke kapasitesi sorunlarının azalacağını ve sanayicilerin enerji maliyetlerini düşürebileceklerini ifade ediyor.
Güneş Enerjisinin Geleceği
Erkan'a göre, dünyada güneş enerjisine olan talep artıyor ve yatırım hedefleri sürekli olarak aşılıyor. Benzer bir trendin Türkiye'de de yaşandığını belirten Erkan, devlet tarafından yapılan düzenlemelerin de bu yönde ilerlediğini vurguluyor. Yeni geliştirilen YAKA modeliyle döviz bazlı fiyatlandırmanın ortadan kalktığını ve projelerin daha hızlı devreye girmesinin hedeflendiğini belirtiyor.
