Enerji dönüşümünde yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının yanı sıra enerji verimliliği de giderek önem kazanan bir konu olarak öne çıkıyor. 2024 yılı, enerji verimliliği ve karbonsuzlaşmanın birlikte ele alındığı bir dönem olarak dikkat çekiyor. Bu kapsamda açıklanan Enerji ve Karbon Azaltımı Destek Programı (EKA), sektör için önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Isı pompaları, ısıtma, soğutma ve sıcak su sağlamak amacıyla çevredeki doğal ısıyı yüksek sıcaklık ve basınca dönüştürerek çalışan bir teknoloji. Elektrik enerjisi kullanarak fosil yakıtların yerine geçtiği için karbonsuzlaşma hedeflerine ciddi katkılar sağlıyor. Türkiye’de elektriğin yüzde 45’i yenilenebilir kaynaklardan üretilirken, ısı pompalarının aynı alandaki güneş panelleri ile desteklenmesi bu oranı yüzde 100’e kadar çıkarabilir. Ayrıca ısı pompalarının enerji dönüşüm verimliliği oldukça yüksek. Örneğin, bir ısı pompası, tükettiği enerjinin 1,5 ila 4 katı kadar ısı üretebiliyor.
Türkiye, Isı Pompaları İçin Potansiyel Bir Pazar
Analizlere göre, Türkiye’nin kıyı bölgeleri, özellikle de Akdeniz ve Ege kıyıları, ısı pompaları için yüksek verimlilik potansiyeline sahip. Isı pompalarının, doğal gaz kazanlarına kıyasla daha düşük enerji tüketimiyle uzun vadede ekonomik avantajlar sunduğu belirtiliyor. Ancak, sübvansiyonlu doğal gaz tarifeleri, ısı pompalarının yaygınlaşması önünde bir engel oluşturuyor. Bu noktada, doğal gaz tarifelerinin piyasa fiyatları ile eşitlenmesi, ısı pompalarının cazibesini artırabilir.
Güneş Enerjisi ile Entegre Kullanım Avantaj Sağlıyor
Isı pompaları, güneş enerjisi sistemleri ile birleştirildiğinde hem çevresel hem de ekonomik avantajlar sağlıyor. Çatı güneş enerji santrallerinden elde edilen elektrikle çalışan ısı pompaları, özellikle müstakil evler ve yeni konut projelerinde, sürdürülebilir bir alternatif olarak öne çıkıyor.
Isı Pompalarının Yaygınlaşması İçin Neler Yapılabilir?
- Elektrik ve doğal gaz tarifelerindeki sübvansiyonların dengelenmesi veya kaldırılması.
- Isı pompası kullanıcılarının yüksek elektrik tarifelerinden muaf tutulması.
- Avrupa’da olduğu gibi hibe, kredi ve vergi düzenlemeleriyle ısı pompası kullanımının teşvik edilmesi.
- Çatı güneş enerjisi sistemleri ve ısı pompalarının yıllık uzlaştırma imkanı ile desteklenmesi.
- Yeni yapılarda ısı pompası kullanımının yasal yükümlülük haline getirilmesi.
- Doğal gaz altyapı genişletme stratejisinin, ısı pompaları ve elektrikli teknolojiler göz önüne alınarak yeniden değerlendirilmesi.
- Karbon vergisi uygulaması ile elektrikli teknolojilere geçişin hızlandırılması ve elde edilen fonun yenilenebilir enerjiye yönlendirilmesi.