Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, enerji sektöründe Rusya'nın petrol ve gaz ihracatından kaynaklanan açığın telafi edilmesi için önemli adımlar atılması gerektiğini belirtti. Birol, "Enerji piyasalarıyla ilgili olarak olağan dışı bir durum yaşanıyor. Bu sebepten dolayı tedbirler alınması gerekiyor. Gelecek 6 ay içerisinde dünya ekonomisi için zorlu geçecek. Bu süre içerisinde petrol ve doğal gaz fiyatlarının "yüksek ve oynak" kalabilir. Bu durum ise enflasyonda hızlı artışa ve küresel resesyona yol açabilir.
“ACİL EYLEM PLANI OLUŞTURMAK GEREKİYOR”
Birol, konuşmasına şu sözlerle devam etti: “Rusya'nın Avrupa'ya doğal gaz sevkiyatını kısması ya da tamamen kesmesi durumuna karşı olarak acil eylem planı oluşturmak gerekiyor. Bu acil eylem planı sanayi ve konularla yapılacak kısıtlamaların nasıl yapılacağını, ekonomik hayatı nasıl etkileyeceğini gösteren başlıkları içermeli. Sektörü rahatlatmak için kısa vadede birkaç önemli adım atılması gerekiyor. Petrol ve doğal gaz üreticilerinin ellerinde olup da piyasaya sürmedikleri petrol ve doğal gazı gecikmeden piyasaya sürmeleri ve piyasanın stabil hale gelmesi için katkıda bulunmaları gerekiyor, özellikle Orta Doğu’daki büyük petrol üreticileri. İkincisi, tüketim alanında planlanmış bazı tedbirler almak gerekecek. Evlerdeki termostatı kış aylarında 1-2 derece düşürmek veya arabaların her iki günde bir trafiğe çıkması gibi pratik önlemler olabilir. Bir diğer adım da kapanması planlanan nükleer santrallerin kapanmasını ötelemek olabilir. Bir yandan mevcut üreticilerin petrol ve gaz üretimini artırıp arza katkı yapması diğer yandan da talebi düşürmek için önlemler alınması gerekiyor. Bu tedbirleri almadan Rusya gibi dünyanın en büyük petrol ve doğal gaz ihracatçısı olan bir ülkenin ihracatındaki ciddi düşüşleri telafi etmek mümkün değil. Enerji piyasalarında olağan dışı bir durum var şu anda, bu durum da olağan dışı tedbirler almayı gerektiriyor."
“BAZI ŞİRKETLERİ KRİZİ FIRSAT BİLEREK FOSİL YATIRIMLARI ARTIRMAYI PLANLIYOR”
Birol, bazı ülkelerin ve şirketlerin krizi fırsat bilerek fosil yatırımları artırmayı planladıklarını belirtirken küresel enerji krizinin tüm dünyada etkisini hissettirdiğini belirtiyor. Bu krize karşı atılacak adımların iklim krizini daha da kötüleştirmemesi gerekiyor. Bazı şirketler ve ülkeler krizi fırsat bilerek fosil yatırımları artırmayı planlıyor. Bu yatırımlar ise iki farklı risk barındırıyor. Birincisi bu fosil yakıt yatırımlarına bugün başlasanız ilk üretim en erken 5-10 yıl sonra piyasaya gelecek. O zaman içinde petrol veya kömüre yönelik talep artışı olacağını düşünmek bu ülke ve şirketler için iyimser ve riskli bir varsayım. Çünkü teknolojik gelişmeler, ülkelerin aldığı ve alacağı kararlar fosil yakıtlara olan talebi azaltacak. İkincisi de iklim riski. Bu projeler hayata geçerse dünyanın 2050'de sıfır emisyon hedefine ulaşması hemen hemen imkansız hale gelecek. Bu bakımdan benim üzerinde durmak istediğim konu, bu krize cevap verirken başka bir krizi derinleştirmemek." (AA)