Kentsel dönüşümün finansmanı, Türkiye’nin en büyük sorunlarından biri olarak öne çıkıyor. Uluslararası Gayrimenkul Uzmanı ve Yüksek Mimar Neda Yağlı, yabancıya gayrimenkul satışının önündeki engellerin kaldırılmasıyla bu sücrecin hızlandırılabileceğini belirtti. Depreme dayanıklı şehirleşme, sürdürülebilir finansman modelleri ve tarihi dokunun korunması gibi konuların bir arada ele alınması gerektiğini vurgulayan Yağlı, doğru planlama ile Türkiye’nin modern şehircilik anlayışını başarıyla hayata geçirebileceğini ifade etti.
Yabancı yatırımlar kentsel dönüşümü destekleyebilir
Yağlı'ya göre, Türkiye’deki eski yapı stokunun fazlalığı, kentsel dönüşüm ihtiyacını artırıyor. Yağlı, "Deprem riski yüksek olan bir ülke olarak mevcut yapı stokumuzun büyük bir kısmının yenilenmesi gerekiyor. Ancak dönüşüm projelerinin finansmanı büyük bir soru işareti oluşturuyor. Yabancı yatırımcıların gayrimenkule olan ilgisini artırarak bu projelerin finansmanına katkı sağlamak mümkün. Özellikle döviz bazlı yatırımlar, kentsel dönüşümün sürdürülebilir hale getirilmesine yardımcı olabilir" dedi.
Bu noktada eski yapıların satışını teşvik edecek mekanizmaların oluşturulmasının önemine dikkat çeken Yağlı, "Yabancı yatırımcıları yalnızca yeni konutlara yönlendirmek yerine, kentsel dönüşüm kapsamında değerlendirilecek gayrimenkullere teşvik etmek hem eski yapı stokunun azalmasını hem de kentsel dönüşüm sürecinin hızlanmasını sağlayabilir" ifadelerini kullandı.
Kentsel dönüşüm için alternatif finansman modelleri
Yağlı, Türkiye’de kentsel dönüşüm projelerinin finansmanını çeşitlendirmek için şu önerileri söyledi:
-
Gayrimenkul Yatırım Fonları (GYF): Hem yerli hem de yabancı yatırımcıların katılım gösterebileceği fonlar oluşturularak kentsel dönüşüm projelerine kaynak sağlanabilir.
-
Kamu-Özel İş Birlikleri: Devlet ve özel sektör ortaklığıyla geliştirilecek projeler sayesinde dönüşüm süreci hızlandırılabilir.
-
Uzun Vadeli ve Düşük Faizli Kredi Mekanizmaları: Bankaların cazip kredi seçenekleri sunması teşvik edilerek dönüşüm projelerinin finansmanı daha erişilebilir hale getirilebilir.
Tarihi alanların dönüşümü nasıl sağlanmalı?
Tarihi dokunun korunması ile modernleşme arasındaki dengenin doğru kurulması gerektiğini vurgulayan Yağlı, restorasyon projelerinin titizlikle yürütülmesi gerektiğini belirterek şöyle konuştu: "Tarihi binaların özgün yapısını koruyarak modern tekniklerle restore edilmesi mümkün. Ancak bu süreç doğru şekilde denetlenmeli. Örneğin, bir bina otel, kütüphane veya kültürel merkez olarak yeniden işlevlendirilirse hem tarihi yapı korunmuş olur hem de şehir hayatına entegrasyonu sağlanır."
Sürdürülebilir bir dönüşüm modeli şart
Yağlı, kentsel dönüşüm sürecinin yalnızca fiziksel yapıların yenilenmesi olarak ele alınmaması gerektiğini vurgulayarak, "Kentsel dönüşüm projeleri sadece binaları yenilemekle sınırlı kalmamalı, aynı zamanda sosyolojik ve ekonomik boyutları da göz önünde bulundurulmalıdır. Depreme dayanıklı, sürdürülebilir ve tarihi dokuyu koruyan bir dönüşüm modeli benimsenmelidir." açıklamasında bulundu. Yağlı, "Doğru adımlar atılması durumunda Türkiye’nin modern şehircilik anlayışını başarıyla hayata geçebilecek." diyerek sözlerini tamamladı.