İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği’nin (SKD Türkiye) sürdürülebilir kalkınmayı destekleme hedefiyle hayata geçirdiği en yeni projesi, Türkiye’de kentsel dönüşüm, deprem ve olası diğer afetler sonucunda oluşan yıkıntı atıklarının, bütüncül bir yaklaşımla yönetilmesi için hazırlanan “Kentsel Dönüşüm, Deprem ve Olası Diğer Afetler Sonucunda Oluşacak Yıkıntı Atıklarının Yönetimi Rehberi” oldu.
SKD Türkiye, geçtiğimiz yıl meydana gelen 6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinin ardından, sürdürülebilirlik çalışmaları kapsamında ‘Sürdürülebilir Sanayi ve Döngüsel Ekonomi’ odak alanı altında, Yıkıntı Atıklarının Yönetimi ve Geri Kazanımı Alt Çalışma Grubu’nu kurdu. SKD Türkiye’nin inşaat, çimento, gıda, su arıtma sektörlerinden üyelerinin yer aldığı çalışma grubunun başlattığı Kentsel Dönüşüm, Deprem ve Olası Diğer Afetler Sonucunda Oluşan Yıkıntı Atıklarının Yönetimi Projesi, bu yıl tamamlandı.
YIKINTI ATIKLARIN YÖNETİLMESİ SORUNUNDAN YOLA ÇIKILDI
Projede, 6 Şubat depremlerinden etkilenen 13 ilde yaklaşık 200 milyon ton yıkıntı atığının yönetilmesi sorunu ile karşı karşıya kalınmasından yola çıkılarak; deprem ve olası diğer afetler ile kentsel dönüşüm sonucunda ortaya çıkan yıkıntı atıklarına ilişkin kapsamlı bir yönetim planına ihtiyaç duyulduğu ortaya koyuldu. SKD Türkiye’nin bu ihtiyaca yanıt verme hedefiyle hazırladığı rehber, yıkıntı atığı sonucu oluşabilecek sağlık, çevre ve güvenlik risklerine odaklanan önemli bir yol haritası sunuyor. Proje kapsamında Türkiye’de il bazında kentsel dönüşüm sonucunda oluşması beklenen atık miktarı hesaplandı. Şehirlerde mevcut olan yıkıntı atığı yönetim altyapıları tespit edilirken, hangi şehirde geri dönüşüm tesisleri kurulmasına ihtiyaç olduğu ve olası bir afet durumunda bu tesislerin sağlayacağı katkıya ilişkin senaryolar geliştirildi. Aynı zamanda bilimsel yayınlarda, literatürde bu alanda mevcut en iyi tekniklerin neler olduğu da araştırılarak, rehberde yer verildi.
Rehberin lansman toplantısının açılış konuşmalarını İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İsmail Koyuncu ve SKD Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Ediz Günsel yaptı. Program, İO Çevre Kurucu Ortağı Prof. Dr. Erdem Görgün’ün yıkıntı atıkları proje bulgularını paylaşması ile devam etti. Ardından, konuk konuşmacı olarak programda yer alan Marmara Belediyeler Birliği Genel Sekreteri Dr. M. Cemil Arslan kıymetli değerlendirmelerde bulundu. Toplantının ikinci bölümüne ise İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden konuk konuşmacı olarak katılım sağlayan Deprem ve Zemin İnceleme Şube Müdürü Kemal Duran’ın önemli açıklamaları oldu. Etkinlik, moderasyonunu Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası Genel Müdür Yardımcısı ve Sürdürülebilirlik Etki Lideri Seçil Yıldız’ın yaptığı iyi uygulamalar paneli ile sona erdi.
"ENKAZ MİKTARI BUGÜNE KADAR OLUŞMUŞ EN VAHİM SENARYO"
SKD Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Ediz Günsel, rehberin Türkiye’de inşaat sektörünün döngüselliğinin artırılmasına ve yıkıntı atıkların yönetimiyle ilgili olan Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nı desteklemesine önemli bir katkıda bulunacağına inandıklarını belirterek, şöyle konuştu:
“6 Şubat depremlerinin ardından oluşan enkaz miktarı, dünya çapında meydana gelen depremler arasında bugüne kadar oluşmuş en vahim senaryo olmasının yanı sıra, tüm Türkiye’de neredeyse onlarca yılda oluşacak yıkıntı atığı miktarına denk geliyor. Bu atığın doğru yönetilmemesi uzun yıllar sürecek çevre kirliliği, halk sağlığı sorunları ve ekonomik kayıpları beraberinde getiriyor. Yaşanan bu felaket, ülkemizde atıkların yönetilmesi, afet öncesinde ve sonrasında yapılması gerekenlerin belirlenmesi, afetlere dayanıklı ve hazırlıklı olunması için kapsamlı bir yönetim planına ihtiyaç duyulduğunu ortaya koydu. Gelişmiş ülkelerde iyi yönetişim, taraflar arası birlikte çalışma, seçici yıkım ve söküm, afet esnasında enkaz oluşmasının önüne geçecek bina güçlendirme gibi pek çok çalışmayla, inşaat sektörünün döngüselliği her geçen gün iyileştiriliyor. Türkiye gibi deprem coğrafyasında olan bir ülkede bu uygulamaların yapılabilmesi için politikaların geliştirilmesi, yönetişimin sağlanması ve teknik altyapının oluşturulmasına ihtiyaç duyuluyor. SKD Türkiye olarak tam da bu ihtiyaçların karşılanmasına katkıda bulunmasını umduğumuz rehberimizin, ekosistemde yer alan tüm paydaşlarımızı harekete geçirmesini ve yol göstermesini diliyoruz.”
KAPSAMLI BİR YÖNETİM PLANINA İHTİYAÇ DUYULDU
İO Çevre Kurucu Ortağı Prof. Dr. Erdem Görgün ise yaptığı konuşmada “Geçtiğimiz yıl meydana gelen ve hepimizi derinden etkileyen Kahramanmaraş depremlerinden etkilenen 13 il, yaklaşık 200 milyon ton yıkıntı atığını (enkaz) yönetme sorunu ile karşı karşıya kaldı. Bu miktar, dünyada bugüne kadar afetler sonucunda oluşmuş en yüksek enkaz miktarı olarak kayıtlara geçti. Yaşanan bu felaket, ülkemizde atıkların yönetilmesi, afet öncesinde ve sonrasında yapılması gerekenlerin belirlenmesi, afetlere dayanıklı ve hazırlıklı olunması için kapsamlı bir yönetim planına ihtiyaç duyulduğunu ortaya koydu. Sürdürülebilirlik konularında çok önemli projeler üreten ve büyük bir boşluğu dolduran SKD Türkiye, bu ihtiyaca cevap vermek amacıyla İO Çözümleri ile işbirliği yaparak önemli bir projeyi gerçekleştirdi. SKD Türkiye üyelerinden Akçansa ve IC İçtaş İnşaat ana sponsor; Çimsa ve Kalkınma Yatırım Bankası destek sponsoru olarak projeye hayat verdiler. İO Çevre Çözümleri olarak, yıkıntı atıklarının yönetimini bütüncül bir bakış açısı ile değerlendirdiğimiz rehberin hazırlanmasına katkıda bulunduk. Bu rehberin, tüm paydaşlarımızı harekete geçirerek, ülkemizde atık yönetimi ve afetlere hazırlık konusunda bir farkındalık yaratmasını umuyoruz.” dedi.
