Yeşil bina sertifikaları almak hem çevresel hem de ekonomik açıdan birçok fayda sağlar. Bir sertifikasyon sürecine dahil olmak, projelerde daha yüksek çevresel standartları uygulamayı zorunlu hale getirir.
FOTO: Nil Tiritoğlu İnşaat Malzemeleri Yönetim Kurulu Başkanı / Mimar- YESU, Leed GA Nil Tiritoğlu
Günümüzde sürdürülebilirlik, inşaat sektöründe büyük bir öneme sahiptir. Çevre dostu yapıların teşvik edilmesi ve sürdürülebilirlik uygulamalarının artırılması amacıyla çeşitli sertifikasyon sistemleri geliştirilmiştir. LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) , BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method), ve ulusal YES-TR gibi sertifikalar, bu sistemlerin en yaygın ve kabul görenlerinden bazılarıdır. Bu yazımda, LEED, BREEAM ve YES-TR başta olmak üzere yeşil bina sertifikalarının ne olduğunu, neden alınması gerektiğini ve sunduğu avantajları detaylı bir şekilde kalemim yettiğince size anlatmaya ve aktarmaya çalışacağım, keyifli okumalar.
Yeşil bina sertifikaları, binaların çevresel performansını değerlendiren, sürdürülebilir inşaat uygulamalarını teşvik eden bağımsız sertifikasyon sistemleridir. Bu sertifikalar; enerjiyi verimli kullanma, doğal kaynakları koruma, su tüketimini azaltma, iç mekân hava kalitesini iyileştirme, sürdürülebilir malzeme seçimi gibi çevre dostu uygulamaları teşvik eder. En yaygın kullanılan sertifikalar arasında Amerika Birleşik Devletleri menşeili LEED, Birleşik Krallık menşeili BREEAM, yerli ve milli sertifikamız Yes-Tr yer alır.
LEED (Leadership in Energy and Environmental Design), Amerika Birleşik Devletleri Yeşil Bina Konseyi (USGBC) tarafından geliştirilen bir sertifikasyon sistemidir. Bu sistem, binaların tasarımından inşaatına ve operasyonlarına kadar birçok kriteri değerlendirir. LEED sertifikası almak isteyen projeler, sürdürülebilir arazı kullanımı, su verimliliği, enerji tasarrufu, malzeme seçimi, iç mekân çevre kalitesi ve yenilikçi tasarım gibi kategorilerde puan toplar.
BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method), İngiltere'de geliştirilmiş ve dünya genelinde kullanılan en eski çevresel değerlendirme metodudur. Bu sertifikasyon sistemi, bir binanın çevresel performansını değerlendirmek için enerji, su, atık, malzeme, ulaşım, kirlilik ve sağlık gibi alanları kapsayan kapsamlı bir analiz sunar.
Yes-TR (Yeşil Sertifika Türkiye) Yeşil bina uygulamalarında ulusal ölçekli çalışmaların başlatılabilmesi ve bunun özendirilmesi için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 'Binalar ve Yerleşmeler İçin Yeşil Sertifika Yönetmeliği' (YES-TR) 12.6.2022 tarih ve 31864 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yeşil Sertifika sürdürülebilirliğin bütünsel ve sistematik doğasını göz önünde bulundurarak; sosyal sürdürülebilirlik ve yönetim konularını ana tema ve ölçülebilir kriterler ile tanımlamıştır. Kriterler şöyledir; Bütünleşik Bina Tasarımı, Yapı Malzemesi ve Yaşam Döngüsü, İç Ortam Kalitesi, Enerji Kullanımı ve Verimliliği, Su ve Atık Yönetimi.
Literatür araştırmaları; sürdürülebilirlik kapsamının ana temalarla iyi bir çerçeve ile çizildiğinde; kriterlerin eksik olanlarının zaman içinde geliştirilebildiğine işaret etmektedir. Uluslararası sertifika sistemlerinde zorunlu kriterler; asgari sürdürülebilirlik gereksinimlerinin karşılandığından emin olmak adına önemli görülmektedir.
Yeşil bina sertifikaları almak hem çevresel hem de ekonomik açıdan birçok fayda sağlar. Bir sertifikasyon sürecine dahil olmak, projelerde daha yüksek çevresel standartları uygulamayı zorunlu hale getirir. Sertifika almak için takip edilen süreç, projenin tüm yaşam döngüsünü daha verimli ve sürdürülebilir kılmayı amaçlar.
SERTİFİKALARIN ÇEVRESEL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞE KATKILARI
Sertifikaların çevresel sürdürülebilirliğe katkılarından bahsedecek olursam; Yeşil bina standartları, enerjiyi daha verimli kullanmayı teşvik ettiğinden, karbon emisyonlarını ve benzeri küresel ısınmayı daha da arttıracak etkenleri azaltır böylece Karbon Ayak İzi düşer. Su verimliliği, geri dönüştürülebilir malzeme kullanımı ve sürdürülebilir arazi kullanımı teşvik edilerek doğal kaynaklar korunur. İklim değişikliği etkilerini azaltmaya yönelik kriterlere büyük önem verildiğinden hem projelerin çevre üzerindeki etkilerini minimize eder hem de gelecekteki nesiller için daha yaşanabilir bir dünya bırakmayı garantiler.
SERTİFİKALARIN EKONOMİK KATKILARI
Ekonomik açıdan da sertifikalar birçok katkı sağlar,
- Enerji Tasarrufu: Yeşil binalar, enerji maliyetlerini azaltan yenilikçi teknolojiler kullanır. Daha verimli ısıtma, soğutma ve aydınlatma sistemleriyle enerji faturalarında önemli düşüşler sağlanır.
- Yatırım Getirisi: Yeşil bina sertifikasına sahip projeler, gayrimenkul değerini artırır. Sertifikalı binalar, daha yüksek kira getirisi sağlayabilir ve satış değerinde artış gözlemlenir.
- İşletme Maliyetlerinde Azalma: Sürdürülebilir malzemeler ve su verimliliği sağlayan sistemlerin kullanımı, uzun vadede işletme ve bakım maliyetlerini düşürür.
Sosyal ve İnsani Faydaların da göz önünde bulundurulduğu bu sertifikasyon sistemlerinde; daha iyi iç mekân hava kalitesi, doğal ışık ve ergonomik tasarımlar sunarak çalışanların, öğrencilerin ve tüm kullanıcıların sağlık ve mutluluğunu artırır. Bu da verimlilikte artışa ve hastalık izinlerinde azalmaya yol açar.
LEED Sertifikaları BİNA DERECELENDİRME SİSTEMİ
LEED sertifikası almak için projeler, tasarım ve inşaat aşamalarında sürdürülebilir uygulamalar gerçekleştirmelidir. Sertifika seviyeleri, projenin topladığı puana bağlı olarak belirlenir:
- Certified (Sertifikalı)
- Silver (Gümüş)
- Gold (Altın)
- Platinum (Platin)
Puanlar, enerji verimliliği, su tasarrufu, malzeme seçimi ve iç mekân hava kalitesi gibi kriterlerde toplanır.
BREEAM Sertifikaları BİNA DERECELENDİRME SİSTEMİ
BREEAM sertifikasyon süreci, bir binanın enerji, su, atık, ulaşım ve malzeme kullanımı gibi performansını değerlendirir. BREEAM de projelere topladıkları puana göre dereceler verir:
- Pass (Geçer
- Good (İyi)
- Very Good (Çok İyi)
- Excellent (Mükemmel)
- Outstanding (Üstün Başarı)
YES-TR BİNA DERECELENDİRME SİSTEMİ
LEED sertifikası almak için projeler, tasarım ve inşaat aşamalarında sürdürülebilir uygulamalar gerçekleştirmelidir. Sertifika seviyeleri, projenin topladığı puana bağlı olarak belirlenir:
-GEÇER
-İYİ
-ÇOK İYİ
-ULUSAL ÜSTÜNLÜK
LEED, BREEAM ve YES-TR gibi sertifikalar hem çevresel hem de ekonomik olarak çok sayıda avantaj sunar. Çevreyi koruma ve işletme maliyetlerini düşürmenin yanı sıra, bu sertifikalar inşaat şirketlerine ve bu tip projeleri tercih eden kullanıcılarına sürdürülebilirlik konusunda liderlik yapma ve sosyal sorumluluklarını yerine getirme fırsatı sunar. Bu tür sertifikalar, geleceğe dönük düşünmenin ve çevreyi korumak için somut adımlar atmanın bir göstergesi olarak, projelerin uzun vadeli başarısına katkı sağlar.
Yeşil bina sertifikası almak, yalnızca bir pazarlama aracı olmaktan öte, dünya genelinde kabul gören bir kalite ve çevre bilinci göstergesidir. Bu nedenle hem yatırımcılar hem de bina sahipleri için sürdürülebilir inşaat süreçlerine dahil olmanın avantajları göz ardı edilemez.
