Geçtiğimiz günlerde Kartalkaya Kayak Merkezi'nde meydana gelen ve 78 kişinin hayatını kaybetmesine yol açan otel yangını, yangın güvenliği yönetmeliklerinin ne derece uygulandığını yeniden gündeme taşıdı. Bu trajik olay, mimari tasarımda yangın güvenliği çözümlerinin hayati önemini bir kez daha ortaya koydu. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Mimar Filiz Cingi Yurdakul, yapı güvenliğinin sağlanmasında mimarlara, mühendislik disiplinlerine ve denetim mekanizmalarına büyük sorumluluk düştüğünü vurguladı.
“Yönetmelikler Var Ama Uygulamada İhmaller Büyük Sorun”
Mimar Filiz Cingi Yurdakul, Türkiye’de mevcut yangın yönetmeliklerinin açık ve kapsamlı olduğunu ancak uygulama aşamasındaki ihmallerin büyük riskler doğurduğunu belirtti.
"Biz mimarlar, yapılarımızı yangın danışmanları ile birlikte projelendiriyoruz. Kaçış mesafeleri ve yönetmeliklerde belirtilen kritik güvenlik önlemlerini göz önünde bulunduruyoruz. Özellikle otel ve hastane gibi insanların sürekli yaşamadığı yapılarda yangın güvenlik önlemlerinin daha yoğun olması gerekiyor," diyen Yurdakul, tadilat yapılan binalarda ruhsatlandırmanın yenilenmesi ve mevcut yönetmeliklere uygunluğun sağlanmasının yasal bir zorunluluk olduğunu hatırlattı.
Yurdakul, "Yangın güvenliği önlemleri eksiksiz şekilde projelendirilmeden yapı ruhsatı verilmemesi gerekir. Ancak Kartalkaya'daki trajik olay, yönetmeliklerin uygulanmasında ciddi kontrol eksiklikleri olduğunu gösteriyor. Bu eksiklikler, acilen giderilmelidir." ifadelerini kullandı.
Yangın Yönetmeliği ve Malzeme Seçimi Hayati Önem Taşıyor
2007 yılında yürürlüğe giren ‘Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’ kapsamında, yapılarda kullanılan malzemelerin yangına dayanımına göre sınıflandırıldığını belirten Yurdakul, özellikle yangın kaçış yollarında kullanılacak malzemelerin belirlenen standartlara uygun olması gerektiğini söyledi.
"Malzeme üreticileri, ürünlerinin yangına dayanıklılığını sertifikalarla belgelendiriyor ve biz mimarlar da bu doğrultuda malzeme seçiyoruz. Yapılar, yangın anında riskleri minimize edecek şekilde farklı yangın zonlarına ayrılıyor ve her zon için özel güvenlik çözümleri üretiliyor. Eğer yönetmelikte belirtilmeyen bir durum varsa, uluslararası NFPA ve EN standartlarına uyum sağlanıyor. Bu süreç, bilimsel temellere dayanır ve tercihe bağlı değildir," dedi.
Ahşap, Betonarme ve Çelik Yapılar: Yangına Karşı Dayanıklılık
Ahşap yapıların, gerekli standartlara ve yönetmeliklere uyulduğunda güvenli hale getirilebileceğini belirten Yurdakul, Avrupa’da sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda taşıyıcı sistemi ahşap olan yapıların arttığını söyledi.
"Modern yangın geciktirici kaplamalar ve koruyucu işlemler sayesinde ahşap, hem estetik hem de güvenli bir yapı malzemesi olarak kullanılabilir," dedi.
Betonarme yapıların yangına karşı daha dayanıklı olduğuna dikkat çeken Yurdakul, "Beton yüksek sıcaklıklara dayanıklıdır, ancak içindeki çelik donatı belirli bir sıcaklığın üzerine çıktığında mukavemet kaybeder. Bu nedenle her yapıda yangın söndürme sistemleri kritik öneme sahiptir," diye ekledi.
Çelik yapılar için ise yangın izolasyonunun büyük önem taşıdığını belirten Yurdakul, "Çelik, yüksek sıcaklıkta taşıyıcılık kapasitesini kaybedebilir. Bu yüzden yönetmeliklere uygun tasarım ve malzeme seçimiyle bu riskler minimize edilmelidir," dedi.
Güvenli ve Sürdürülebilir Yapılar İçin Bilimsel Yaklaşım Şart
Yangına dayanıklı yapı malzemelerinin geliştirilmesi için üretici firmaların Ar-Ge çalışmalarına ağırlık verdiğini belirten Yurdakul, bu malzemelerin müteahhitler ve işverenler tarafından tercih edilmesi gerektiğini vurguladı.
"Yapılarımızı bilimin ışığında inşa etmeliyiz. Depreme, yangına ve diğer felaketlere karşı dayanıklı, estetik, güvenli, fonksiyonel ve sürdürülebilir binalar inşa etmenin önemi her geçen gün daha iyi anlaşılıyor. Mimarlık yasasının bir an önce çıkarılması ve bilime gereken değerin verilmesi, gelecekte benzer faciaların önlenmesi açısından kritik bir gerekliliktir."
Bu trajik olay, yangın güvenliğinde sadece yönetmeliklerin varlığının değil, bunların eksiksiz uygulanmasının hayati önem taşıdığını bir kez daha gösterdi. Yetkililerin, sektör temsilcilerinin ve denetim mekanizmalarının bu konuyu daha ciddi şekilde ele alması gerekiyor.