Günümüzde, enerji verimliliği, sürdürülebilirlik ve izlenebilirlik hedefleri, üretim sektörünü kökten dönüştürüyor. Bu dönüşümün merkezinde ise IoT (Nesnelerin İnterneti) ve dijitalleşme yer alıyor. Ancak bu parlak vizyonun arkasında, çözülmesi gereken önemli bir sorun yatıyor: IT (Bilgi Teknolojileri) ve OT (Operasyonel Teknolojiler) entegrasyonu.
Her geçen gün daha fazla işletme dijitalleşme yolunda adımlar atarken, IT ve OT dünyalarını birleştirme süreci beklenenden çok daha karmaşık bir hal alıyor. Farklı sistemler, protokoller ve iş yaklaşımları bir araya gelmeye çalışırken, bu entegrasyon, işletmeler için adeta bir bilmeceye dönüşüyor. Peki, bu iki farklı dünyanın sınırları nerede başlıyor ve nasıl birleşiyor? Daha da önemlisi, bu entegrasyonu nasıl daha kolay ve etkili hale getirebiliriz?
IT VE OT: İKİ FARKLI DÜNYA, TEK AMAÇ
Dijital dönüşüm yolculuğunda, IT ve OT kavramlarını anlamadan entegrasyonu sağlamak mümkün değil. Gelin, bu iki farklı dünyanın ne olduğunu ve neden bir araya gelmeleri gerektiğini daha yakından inceleyelim.
IT (BİLGİ TEKNOLOJİLERİ)
IT, işletmelerin bilgi yönetimini destekleyen dijital sistemlerin genel adıdır. Veri toplama, depolama, analiz ve karar verme süreçlerini kolaylaştırır. Genellikle işletmenin genel işleyişine odaklanır ve müşteriler, tedarik zinciri, finansal işlemler gibi geniş bir alanı kapsar. IT sistemleri; İş süreçlerinden elde edilen verileri işler ve yönetir. ERP, CRM, bulut bilişim gibi sistemlerle tüm işletmeyi kapsayan çözümler sunar. Bunun ile birlikte ağ güvenliği, veri yedekleme ve siber saldırılara karşı koruma sağlar.
OT (OPERASYONEL TEKNOLOJİLER)
OT, fiziksel süreçlerin izlenmesi ve kontrol edilmesini sağlayan sistemleri ifade eder. Üretim hattında çalışan makinelerden enerji yönetimi sistemlerine kadar her şeyi kapsar. OT, işletmenin operasyonel verimliliğini artırmak ve iş sürekliliğini sağlamak için kritik bir rol oynar. OT sistemleri; Üretim, enerji yönetimi ve saha operasyonları gibi fiziksel süreçlere odaklanır. Veriler anlık olarak işlenir ve hızlı tepki mekanizmaları gerektirir.Donanım arızalarına karşı dayanıklılık ve kesintisiz çalışma kritik önem taşır.
PEKİ, IT VE OT NEDEN BİRLEŞMELİ?
Dijital dönüşüm çağında IT ve OT’nin işbirliği, fabrikalar için bir zorunluluk haline gelmiştir. IT’nin sunduğu veri analitiği ve yapay zeka gibi yenilikçi çözümler, OT’nin operasyonel süreçlerle birleştirildiğinde benzersiz avantajlar sunar. Üretim hattından elde edilen veriler IT sistemleriyle analiz edilerek karar verme süreçlerini iyileştirir. IT’nin sunduğu optimizasyon araçları, OT sistemlerinin enerji ve zaman verimliliğini artırır. IoT cihazlarından alınan OT verileri, IT tarafından analiz edilerek arızaların ve plansız duruşların önceden tespit edilmesini sağlar. IT ve OT’nin farklı alanlara odaklanması ve farklı önceliklere sahip olması entegrasyon süreçlerinde zorluklara sebep olur. Bu farklılıklar operasyonel, teknik ve yönetsel olarak sınıflandırılabilir.
Delta Electronics bu geçişi son kullanıcılar ve sistem entegratörü firmaların kolaylıkla yapması için birçok otomasyon cihazında veya SCADA yazılımında bu çözümleri sunar. Delta Electronics Kontrol Grubu Ürün Müdürü Lütfi Ergör ve Online Teknik Destek Mühendisi İslam Karadeniz bu yazıda Gelişmiş IIoT (Endüstriyel Nesnelerin İnterneti) özellikleriyle donatılmış olan DOP-300 operatör panel serisi ile nasıl ve neler yapabileceğini anlattılar.
MQTT
MQTT, Nesnelerin İnterneti (IoT) cihazları arasında iletişim kurabilen hızlı, basit ve etkili bir iletişim protokolüdür.
MQTT, Publish(Yayınla)/Subscribe(Abone Ol) modunu benimser. Yayımcı bir Konu hakkında bilgi yayınlar ve Abone konuya Abone olarak ilgili bilgileri alabilir. Yayımcı yeni bir mesaj yayınladığında, Broker (aracı) mesajı abone olan tüm abonelere iletir ve aboneler farklı konulara abone olarak farklı mesajlar alabilir.
OPC UA
IT ve OT haberleşmesindeki protokol eksikliği görülerek OPC Foundation firması tarafından 1996’da OPC-DA ile ilk adımları atılıp, 2006’da çıkarılmış bir makine, yazılım haberleşme protokolüdür.
OPC UA, Nesnelerin İnterneti'nde bir protokol olarak, veri güvenliğini sağlamak adına ağ güvenlik mekanizmalarına sahiptir. DOP-300 HMI ailesi, OPC UA istemcisini(Client) ve OPC UA Sunucusunu(Server) destekler, kullanıcılar, entegrasyon etkisini daha da artırmak için DOP-300 HMI ile OPC UA Sunucusunun bellek adresine veya PLC'nin adres bilgilerine OPC UA İstemcisi aracılığıyla erişebilir.
VERİ TABANI (DATABASE) İLE VERİ PAYLAŞIMI
SQL'in tam adı Structured Query Language'dir. Verilere erişmek ve ilişkisel veritabanı sistemlerini sorgulamak, güncellemek ve yönetmek için kullanılan bir veritabanı sorgusu ve programlama dilidir.
DOP-300 serisi C tabanlı dil olan LUA Script dil desteğine sahiptir. LUA Script sayesinde sql.connect, execcomand, begininsertcommand gibi SQL komutları kullanarak hiçbir ara yazılım kullanılmaksızın veri tabanına veri yazılıp okunabilir.
VNC VIEWER ARACILIĞIYLA OPERATOR PANELİ UZAKTAN İZLEME
Mobil cihazların popülaritesi insan yaşam alışkanlıklarını etkilerken, Endüstri 4.0'ın popülerleşmesiyle birlikte, uzaktan izleme ve kontrol temel bir işlev haline geldi. Operatörlerin ekipmanı çalıştırmak için makinelerin yanında olmasına gerek kalmadı. Delta DOP-300 Operator Panel bir dahili olarak VNC İstemcisi arayüzü sağlar ve herhangi bir üçüncü parti yazılıma ihtiyaç duymadan DIACloud üzerinden uzaktan izleyebilir ve kontrol edebilirsiniz.
DOP-300 DIACloud ENTEGRASYONU
DIACloud, makine üreticileri ve son kullanıcılar için özel olarak tasarlanmış bir IoT bulut platformudur.
DOP-300 Operatör Panellerinde dahili olarak sunulan DIACloud servisi, özelleştirilmiş arayüzler oluşturmanıza olanak sağlar. Daha verimli üretim süreci, fabrika yönetim ve planlama ekiplerinin makine durumunu izlemesi için PC yada mobil cihaz bağlantısıyla dünyanın herhangi bir yerindeki makinadan veri toplayabilir ve analiz edebilirsiniz. Bununla birlikte DOP-300 ailesi Ethernet/IP, MODBUS TCP/IP ve RS232/RS485 protokollerine sahiptir, Passthough özellği sayesinde alt PLC ve saha cihazlarına program yükleme ve indirme için DIACloud üzerinden güvenli tünel oluşturabilirsiniz.
DIAWebDesigner WEB TABANLI SCADA
Grafiksel arayüz düzenleyicisi DIAWeb Designer, DIACloud için profesyonel tasarım araçları sağlar. Kapsamlı grafiksel yapılandırma seçenekleri ve çizelgeler, kullanıcının hızlı bir şekilde detaylı Web Scada görünümleri oluşturmasına olanak tanır.
