Endüstriyel robotlarla ilgili kazalar ve güvenlik raporlarına dair güncel veriler, robot kullanımının hızla arttığı bir dönemi yansıtıyor. 2023'te dünya genelinde fabrikalarda çalışan robot sayısı 4 milyonu aştı. Buna rağmen, robotlarla ilişkili kaza ve yaralanmalar konusunda yapılan araştırmalar hala sınırlı. 2015-2022 arasında ABD İş Sağlığı ve Güvenliği İdaresi'nin (OSHA) raporlarına göre 77 robotla ilgili kaza kaydedildi. Bu kazaların çoğunluğu sabit robotlarla olurken, genellikle parmak amputasyonları ve baş, gövde kırıkları gibi yaralanmalara neden oldu. Mobil robotlar da bacak ve ayak kırıkları gibi daha az sayıda ama ciddi yaralanmalara yol açtı.
Bu bulgular, robotik sistemlerin güvenlik önlemlerinin güçlendirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Özellikle bireylerin uzuvlarını algılayan koruma ve çarpışma önleme sistemleri öneriliyor. Ayrıca, kazaların etkilerini azaltmak için yeni stratejiler geliştirilmesi tavsiye ediliyor. Bu doğrultuda ST Endüstri Radyo'da yayımlanan Otomasyonun Seyir Defteri programına katılan Nilus Mühendislik Robot ve Otomasyon Bölüm Müdürü Veysel Uluocak, robotik sektöründeki iş kazalarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
"İLAVE RİSKLERİ KALDIRMAYA ÇALIŞIYORUZ"
"Biz üretim yaparken daha fazla üretim yapmak istiyoruz. Dolayısıyla ekipmanları mümkün olduğunca az durdurup, verimliliği artırmak için de daha hızlı çalıştırıyoruz. Robotlarda saniyede 2 metreye kadar hareket edebilen nesneler. Dolayısıyla o ürün, o nesnenin etrafında, çalışmalarının etrafındaysanız ve sizden daha büyük hacimli, daha ağır bir ekipmansa size zarar vereceği aşikar. Dolayısıyla robotlarla ilgili bizim küçük KOBİ'leri zorladığımız ekipmanlar var." diyen Uluocak, robotlarla güvenlik ekipmanları kullanılmak zorunda diyerek bu güvenlik önlemlerinin fensler ve çitler olabileceğini söyledi.
Kendilerinin iş kazalarını önlemek için projeyi teslim etmeden önce daha proje tasarım aşamasındayken proje analizleri ve güvenlik analizleri yaptıklarını söyleyen Uluocak ayrıca belirli sertifikasyonlar, PL denilen özel ISO normlarıyla belirlenmiş çeşitli statüleri de takip ettiklerini söyledi. İlave gördükleri riskler varsa onları da kaldırmaya çalıştıklarını söyleyen Uluocak bu süreçte kapı kilitleri, fensler, 3 boyutlu kameralar ve özel radarlar kullandıklarını söyledi.
"MÜŞTERİLER SÖZ KONUSU GÜVENLİK OLDUĞUNDA MALİYETİ YÜKSEK BULUYOR"
Kendilerinin iş güvenliği ile alakalı riskleri ortadan kaldırmak için ellerinden geleni yaptıklarını dile getiren Uluocak sözlerine şöyle devam etti: "Bu çalışmaların çeşitli normları var. Ancak firmalar ucuza iş yapmak istiyorlar. Ucuza yapabilirsiniz ancak güvenli yapmak zorundasınız. Bu sefer siz güvenliği ön planda koyduğunuz zaman bazen firma size pahalı kaldığınız yönünde telkinlerde bulunabiliyor. Ancak biz o işi yapmaktansa yapmama tarafındayız. Dolayısıyla evet bunlar riskli. Robotla beraber çalışan, zarar gören, ölümlü kazalar da var. Ancak burada çalışanların ihmalkarlığı söz konusu oluyor. Robot o kişinin orada olduğunu bilmiyor. Çünkü ilave bir güvenlik ekipmanı koymadıysanız radar sistemleri veya alan taracılar gibi bu tarz durumlar yaşanabiliyor. Ama bunların hepsi de bir maliyet. Dolayısıyla bunları göz önünde bulundurup hareket etmek gerekiyor."
