Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği’nin (GYODER) ZiraatGYO’nun katkıları ile hazırladığı ‘GYODER Gösterge’ 2022-2. Çeyrek Raporu’na göre;2022 yılı ikinci çeyrekte konut satışları, bir önceki çeyreğe göre yaklaşık yüzde 40,2 oranında bir artışla 406 bin 335 adede ulaştı.Toplam satış adetlerinden ikinci el konut satışları yüzde 71,9 pay alırken birinci el konut satışları ise yüzde 28,1 oranı ile sınırlı kaldı. Bir önceki yılın aynı dönemine göre ilk defa satılan konutlar yüzde 32,98 artarak 114 bin 14 adet olurken, ikinci el konut satışları ise yüzde 49,30 artarak 292 bin 321 adede ulaştı. 2. Çeyrek Raporu’nun dikkat çeken bir başlığı da yatırımcıların gayrimenkul türleri arasındaki seçimleri oldu. Endekste yer alan değerlendirmeler faiz oranlarının artmasıyla birlikte yatırımcıların, gayrimenkul segmentleri arasında tercihlerini değiştirdiğini gösterdi. Rapora göre konut ve lojistik son iki senelik daralma döneminde daha dayanıklı gayrimenkul segmentleri olarak yer alması sebebiyle öncelikli olarak değerlendirilirken, perakende ve ofis gibi yatırım araçları daha kırılgan olması sebebiyle yatırımcının çekimser yaklaşımı ile karşılaştı. Bununla beraber otel ve konaklama gibi gayrimenkul segmentleri ise pandemi sonrası birikentalep ve döviz getirisi nedeniyle yaşadığı toplarlanma gayrimenkul yatırımcısının da ilgisini çektiğini gösterdi.
KONUT ALIM GÜCÜ SON 15 YILIN EN DÜŞÜK SEVİYESİNDE
Konut Satın Alma Gücü Endeksi Türkiye ortalaması, bir önceki çeyreğe göre yüzde 18,8 azalış gösterdi. 2022 yılı 2. çeyreğinde 55,2 olarak açıklan Konut Alım Gücü Endeksi önceki yılın aynı çeyreğine göre ise yüzde 39,7 oranında düşüş sergiledi. Bu veri son yılların en düşük değeri olarak raporun dikkat çeken başlıkları arasında yer aldı.
RUSYA FEDERASYONU VATANDAŞLARINA YAPILAN SATIŞLAR İLK SIRAYA YÜKSELDİ
Rapora göre, yabancılara bir önceki çeyreğe göre yüzde 46,7 artış oranıyla 21 bin 039 adet konut satışı gerçekleştirildi. Geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 98,4 oranında artış gösteren yabancıya yapılan konut satışının toplam satışlar içerisindeki payı, geçen yılın aynı dönemindeki yüzde 3,7’den yüzde 5,2’ye yükseldi. Yabancıların tüm gayrimenkul çeşitleri bazında Türkiye’de yaptıkları yatırımları incelendiğinde; birinci çeyrekte İran vatandaşları tarafından yapılan satışlar ilk sırada iken ikinci çeyrekte yerini yüzde 20,3 oranıyla Rusya Federasyonu vatandaşlarına bıraktığı gözlendi. Rusya Federasyonu ise İran, Irak takip etti. Ayrıca 2021 yılı aynı döneminden farklı olarak bu çeyrekte Ukrayna ve Kuveyt vatandaşlarının Türkiye’yi tercih eden ilk 10 ülke arasında yer aldığını dikkat çekti. İkinci çeyrekte yabancıların yoğun ilgi gösterdiği iller arasında İstanbul yüzde 42,4 ile ilk sırada, yüzde 30,4 pay ile Antalya ikinci sırada yer aldı.
İPOTEKLİ KONUT SATIŞINDA YÜZDE 79,1 ARTIŞ YAŞANDI
Nisan- Haziran ayları arasında ipotekli satışlarda toplam konut satışlarındaki artışın üzerinde bir grafik ile geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 79,1 oranında artış yaşandı. Konut kredisi faiz oranlarının ağırlıklı ortalamasının geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre 31 baz puan artışla yüzde 18,28’e yükseldiği ikinci çeyrekte, 101.975 adet ipotekli konut satış gerçekleşti. İpotekli satışların toplam satışlar içerisindeki payı da yüzde 21,4’ten yüzde 25,1’e yükselerek artış eğiliminin devam ettirdiği gözlendi.
Markalı konut projeleri özelinde yapılan satışlar değerlendirildiğinde ise tüketicilerin 2022 yılı 2. çeyreğinde peşinat, senet ve banka kredisi kullanımı seçeneklerinden en fazla peşinat kullanımını tercih ettiği dikkat çekti.
GYO ENDEKSİ YÜKSELMEYE DEVAM ETTİ
Rapora göre yılın ilk çeyreğinde 117 milyar TL olan GYO’ların piyasa değeri Nisan-Haziran ayları arasında 17,5 milyar TL’lik artışla 134,7 milyar TL’ye yükseldi. Halihazırda kurulu 37 adet GYO’nun yüzde 88’lik yerli yatırımcı oranı ve yüzde 12’lik yabancı yatırımcı oranı bir önceki çeyrek ile aynı kaldı. Kurumsal yatırımcı oranının yüzde 49,3 bireysel, yatırımcı oranının ise yüzde 50,7 olarak birbirine çok yakın seyrettiğiikinci çeyrek sonunda dağıtılan 6 aylık toplam temettü tutarının1,7 milyar TL olması sektör adına sevindirici bir gelişme olarak yorumlandı. Uyruk bazında GYO’lara yatırımyapan yabancı yatırımcılar sıralamasında ABD başı çekerken, Birleşik Krallık, Hollanda ve Bahreyn listede ilk dörtteyer aldı.
GYF’LERİN PAZAR BÜYÜKLÜĞÜ 20 MİLYAR TL SEVİYESİNE YAKLAŞTI
Türkiye’de Gayrimenkul Yatırım Fonu pazar büyüklüğü ise 2022 ikinci çeyreği itibari ile yüzde 22,7 artış göstererek, 19,8 milyar TL seviyesini aştı. 2021 yılının aynı çeyreği ile kıyaslandığında GYF Pazar büyüklüğü son bir yıllık periyotta yüzde 97,4 büyüme gerçekleştirerek 10 Milyar TL seviyesinden 19.8 Milyar TL büyüklüğe ulaştı. Bu dönemde ihraç dönemi devam eden ve ilk defa yatırım almış olan fonlar dahil olmak üzere toplam 97 gayrimenkul fonu yatırım aldığı raporda paylaşıldı.
OFİS KİRALAMA RAKAMLARI İLK ÇEYREĞİN GERSİNDE KALDI
2022 yılının ilk çeyreğinde gerçekleşen toplam 123.424 m²’lik kiralamaişlemleri, ikinci çeyrekte120.892 m²’ye gerilerken yılın ilk yarısında gerçekleşen toplam 244.316 m²’lik kiralama işlemi geçen yıla göre iki kat artış gösterdiği dikkat çekti. Metrekare bazında anlaşmaların ise yüzde 30’u Merkezi İş Alanında (MİA), yüzde 43’ü Anadolu yakasında ve yüzde 27’si Avrupa yakasında gerçekleşti.
MEVCUT ALIŞVERİŞ MERKEZİ ARZI 14 MİLYON M²’YE ULAŞTI
2.Çeyrek raporuna göreTürkiye’deki mevcut alışveriş merkezi arzı 448 alışveriş merkezinde 14 Milyon m² seviyesine geldi. Yılın ilk yarısında yaklaşık toplam 120 bin m2 kiralanabilir alana sahip 5 alışveriş merkezi açılarak perakende pazarına giriş yaptı. 2024 yılı sonu itibarıyla tamamlanması planlanan projeler ile birlikte Türkiye genelinde toplam arzın 14,8 milyon m2 seviyesini aşması beklendiği raporda yer alan değerlendirmeler arasında.
Temel ekonomik verilerin yanı sıra ‘Konut’, ‘Krediler’, ‘GYO-Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı’, ‘GYF-Gayrimenkul Yatırım Fonu’, ‘Ofis’, ‘AVM’, ‘Lojistik’ve ‘Turizm’gibi gayrimenkulün tüm alt segmentlerini kapsayan ‘GYODER Gösterge’ 2022 2. Çeyrek Raporu, GYODER’in web sitesi www.gyoder.org.tr adresinden, aynı zamanda www.gyodergosterge.com ‘dan ücretsiz olarak indirilebilir.
