Kordsa’nın geliştirmiş olduğu Kratos Yapısal Güçlendirme ürün grubu, temel olarak yapıların güçlendirilmesi amacıyla kullanılıyor. Karbon kumaş, karbon plaka, özel olarak geliştirilen epoksi reçineler ve tamamlayıcı ürünlerden oluşan bu ürün grubu, deprem gibi bir dış etken sebebiyle hasar görmüş yapının güçlendirilmesinde ve yapının ömrünün arttırılmasında önemli bir görev üstleniyor. Kordsa İnşaat Güçlendirme İş Birimi Satış ve Pazarlama Grup Müdürü M. Yasa Kılınç dosya konumuz kapsamında şu değerli bilgilerini paylaştı:
FOTO: Kordsa İnşaat Güçlendirme İş Birimi Satış ve Pazarlama Grup Müdürü M. Yasa Kılınç
Betonarme binalarda güçlendirme projeleri için hangi malzemeler tercih edilmeli ve neden?
Betonarme yapıların güçlendirilmesinde tercih edilecek malzemeler; yapının mevcut durumu, kullanım ömrü, bütçe ve uygulanabilirlik gibi çeşitli faktörlere bağlı olarak belirlenmelidir. Geleneksel güçlendirme yöntemlerine ek olarak, son yıllarda lifli polimerler, sundukları avantajlar sayesinde giderek daha fazla tercih edilmektedir.
Bu malzemeler, çelik gibi geleneksel malzemelere kıyasla çok daha hafif olup, yüksek mukavemet özelliklerine sahiptir. Güçlendirme ve onarım süreçlerinde yapının kütlesinin artması, deprem kuvvetlerinin de artmasına neden olmaktadır. FRP malzemeler, hafif yapıları sayesinde mevcut yapıya ek yük getirmeden deprem performansını artırmada önemli bir avantaj sunmaktadır.
Ayrıca, lifli polimerler kolay şekillendirilebilir özellikleri sayesinde mevcut yapıların mimari detaylarına minimum müdahale ile uygulanabilir. Kolon, kiriş ve perde duvar gibi yapısal elemanlara kolayca uyarlanabilir ve bina iç mekân kullanım alanlarını etkilemeden çözümler sunar. Bununla birlikte, lifli polimerlerin uygulama süreçleri, yapının kullanımını aksatmadan veya durdurmadan gerçekleştirilebilmektedir. Bu özellik, özellikle endüstriyel tesisler gibi kesintisiz üretim gerektiren yapılarda büyük bir avantaj sağlamaktadır.
Kordsa, lastik güçlendirme alanındaki tecrübesini ve kompozit teknolojileri yetkinliklerini 2014 yılında inşaat güçlendirme alanına taşıyarak yüzde yüz kendi teknolojisiyle geliştirdiği Kratos ürün grubunda iki ana alanda faaliyetlerini sürdürmeye devam etmektedir. Bu kapsamda geliştirilen Kratos Yapısal Güçlendirme ürün grubu temel olarak yapıların güçlendirilmesi amacıyla kullanılmaktadır. Karbon kumaş, karbon plaka, özel olarak geliştirilen epoksi reçineler ve tamamlayıcı ürünlerden oluşan bu ürün grubu, deprem gibi bir dış etken sebebiyle hasar görmüş yapının güçlendirilmesinde ve yapının ömrünün arttırılması amacıyla kullanılmaktadır. Bununla birlikte yapı inşa edildikten sonra kullanım amacının değiştirilmesi sebebiyle gelen ilave yüklere karşı yapının güçlendirilmesi için de kullanılabilmektedir.
Deprem güçlendirme çalışmaları sırasında karşılaşılan en büyük zorluklar nelerdir?
Deprem güçlendirme projelerinde karşılaşılan en büyük zorluklardan biri, mevcut yapıların doğru şekilde değerlendirilmesi ve en uygun güçlendirme yönteminin seçilmesidir. Ancak, bu süreç sadece doğru tasarım kararları ile sınırlı değildir; kullanılan malzemenin performansının beyan edilen değerlere uygun olması ve uygulamanın standartlara tam uyumlu şekilde yapılması da kritik bir rol oynar. Lifli polimer (FRP) çözümleri, hafiflikleri, yüksek dayanımları ve hızlı uygulanabilirlikleri sayesinde geleneksel yöntemlere kıyasla avantajlar sunmaktadır. Ancak bu sistemlerin saha uygulamaları esnasında karşılaşılan birtakım zorluklar, güçlendirmenin etkinliğini doğrudan etkileyebilir. FRP sistemlerinin beklenen performansı sağlayabilmesi için kullanılan malzemenin üretici tarafından beyan edilen özelliklere tam olarak uygun olması gereklidir. Malzeme performansında herhangi bir sapma, güçlendirme çözümünün etkinliğini azaltabilir ve yapı güvenliği açısından risk oluşturabilir.
Kordsa olarak Sabancı Üniversitesi ile iş birliğimiz sayesinde kompozit teknolojileri alanımızdaki test kabiliyetlerimizi inşaat güçlendirme alanına da taşıyoruz. Yapılan testler ve elde edilen sonuçlar çerçevesinde, doğru malzemenin doğru şekilde uygulanması için projelerimize özel teknik saha desteği de veriyoruz.
Uygulamanın doğruluğu, FRP sistemlerinin başarıyla çalışabilmesi için hayati bir faktördür. Güçlendirilen yapısal elemana doğru şekilde yapışma sağlanabilmesi için yüzey hazırlığı, çevresel koşullar ve uygulama yöntemlerinin titizlikle uygulanması önem taşır. Sahada yeterli eğitim ve deneyime sahip olmayan uygulayıcılar, yanlış uygulamalara yol açabilir ve bu da malzemenin beyan edilen performansını sağlayamamasına neden olabilir.
Sonuç olarak, deprem güçlendirme projelerinde karşılaşılan en büyük zorluklar arasında hem malzemenin uygunluğunun sağlanması hem de uygulama sürecinin doğru şekilde yönetilmesi yer almaktadır. Kaliteli malzeme kullanımı ve eğitimli ekiplerle doğru uygulama yöntemlerinin benimsenmesi, güçlendirme projelerinin uzun vadeli başarısını ve güvenilirliğini arttırmaktadır. Sahada yeterli eğitim ve deneyime sahip uygulayıcı olmaması, uygulama hatalarına yol açabilir ve güçlendirme etkinliğini önemli ölçüde azaltabilir. Kordsa olarak, yetkili uygulayıcı bayiler tarafından uygulama yapılmasına özen gösteriyor, belirli aralıklara uygulayıcılarımızın gerekli eğitimini Kordsa İzmit Fabrikamızda yüz yüze gerçekleştiriyoruz.
Güçlendirme projelerinde kullanılan yöntemlerin uluslararası standartlara uygunluğu nasıl sağlanıyor?
Yapısal güçlendirme projelerinde, geleneksel yöntemlerin yanı sıra, uzun yıllardır dünya genelinde yaygın olarak kullanılan ve ülkemizde de 2007 Deprem Yönetmeliği ile uygulanmaya başlayan lifli polimer (FRP) sistemleri tercih edilmektedir. Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY) 2018 başta olmak üzere, farklı ülkelerin yönetmelik ve standartları da bu malzemelerin tasarım ve uygulamalarını kapsamaktadır.
Örneğin, American Concrete Institute (ACI) 440.2R-2023, The International Federation for Structural Concrete (FIB) Bulletin 14 - Externally Bonded FRP Reinforcement for RC Structures, Eurocode 8 - Design of Structures for Earthquake Resistance: Assessment and Retrofitting of Buildings, ve CAN/CSA-S806:12 - Design and Construction of Building Structures with Fiber Reinforced Polymers gibi uluslararası standartlar, FRP malzemelerinin kullanımına ilişkin teknik gereklilikleri ortaya koymaktadır.
Bu standartlar; malzeme özellikleri, tasarım esasları, uygulama prosedürleri ve kalite kontrol gerekliliklerini belirleyerek, güçlendirme projelerinin güvenli ve dayanıklı bir şekilde uluslararası kriterlere uygun olarak gerçekleştirilmesini sağlamaktadır.
Son olarak eklemek istedikleriniz nelerdir?
Kordsa olarak depreme karşı önlem almanın ülkemiz için taşıdığı önemin farkındayız. Tüm kurumlar ile iş birliği içinde çalışmayı sürdürüyoruz. Yüksek performanslı karbon ipliklerden dokunan karbon kumaşlar üretirken; ülkemizde ve dünyada güçlendirme uygulamalarının doğru yapılmasına yönelik sürdürülebilir ve uzun ömürlü çözümler üretmek üzere çalışmalarımıza devam ediyoruz.
Bugün, “Hayatı Güçlendirme” vizyonumuz doğrultusunda, hayatın her alanını daha güvenli ve sürdürülebilir kılabilmek için çalışıyoruz. İnşaat güçlendirme teknolojilerimiz ile hedefimiz, betonarme yapılarda uzun ömürlü dayanım sağlayan ürünlerimiz ve yapısal güçlendirme çözümlerindeki yetkinliklerimizle, ülkemizin daha güvenli ve güçlü bir geleceğe adım atmasına katkı sağlamaktır. Bu doğrultuda, bilimin ışığında inşaat sektöründe değer yaratan teknolojiler geliştirmeyi sürdürmeyi hedefliyoruz.
