Yenilenebilir ve temiz enerji olması ayrıca maili açıdan daha uygunluk göstermesi tercih edilmesinin önemli sebeplerinden. Fakat bu yönelimin artmasıyla birçok soru ortaya çıktı. Güneş enerjisi yatırımlarında süreç nasıl ilerleme gösterecek. Lisanslı ve lisanssız elektrik üretimi nedir?
Yenilenebilir enerji kaynakları arasından Türkiye’nin en şanslı oldu nokta uzun süre güneş ışıklarına maruz kalması. GES projelerine yönelmenin ülkeye ekonomik açıdan büyük katkı sağlayacağı görünen bir gerçek.
Lisanslı ve lisansız elektrik üretimin arasındaki farklar;
Lisanlı elektrikte üretilen enerjinin tüketimini gösterme zorunluluğu bulunmuyor. Lisanssız elektrik üretiminde öncelik verilen, tüketilen enerjinin üretilmesidir. Lisansız GES’lerde üretim fazlası elektriğin satışı yasaktır. Lisanslı elektrik üretimi 5MW üzeri enerji üreten bir uygulamayken, lisansız elektrik üretimi 5 MW gücün altında olacak şekilde planlanır. Lisans sahibi işletmelerde üretilen enerji dolaysız olarak şebekeye gönderilir. Fakat lisansız tesislerde mahsuplaşma esaslarına uygun olarak gönderim yapılır. Lisanslı tesislerde üretilen enerji piyasa değerinde satışa sunulur. Lisanssız tesislerde hedef ihtiyacı karşılamak olduğu için ihtiyaç fazlası enerji, eşit miktarda tüketim yapıldığını göstermek koşuluyla satılabilmektedir. Tüketimi aşan üretim bedeli satılamaz YEKDEM’e devredilir ve tüketicilerin kullanımına sunulur. Lisanslı elektrik üretim projelerinde verilen süre 49 yıldır. Lisanssız projelerde ise devletin sunduğu tüketim kadar alım garantisi 10 yıldır. Lisanslı projelerde başvuru yapmadan 6 ay önce güneş ölçümü talep edilir. Lisanssız projelerde bu zorunluluk yoktur.
GES’LERDE LİSANLI VE LİSANSSIZ TERCİHİN ÖNEMİ
Lisanslı ve lisanssız GES elektrik üretimi tesisleri hangi koşullarda tercih edilmeli hangi noktalar belirleyici olabilir;
Üretilen elektriğin satışından gelir elde etmek için lisansa sahip olmak gerekiyor. Sadece tüketimi karşılamak amacı varsa lisanssız santraller doğru tercih. Lisanslı GES’lerde üretilen elektriğin piyasa şartlarına uygun olarak satışı mümkün. Lisanssız GES’lerde ihtiyaç fazlası elektriğin ticareti yapılamaz. Lisanslı tesislerde enerji direkt şebekeye gönderilir. Lisanssız enerji mahsuplaşamaya tabiidir. Lisanslı GES’lerde tüketim gösterme zorunluluğu yoktur. Lisanssız GES’te ise net metering için çift yönlü sayaçla belirlenen elektrik tüketim miktarı, üretilen enerjiyle mahsuplaşmak zorundadır. Görülebilen bir tüketim olması şarttır. Lisanssız tesislerde ÇED raporu alma zorunluluğu yoktur. Süre kısıtlılığı olan durumlarda lisanssız GES kurulumu tercih edilir. Uzun dönem bir yatırım için lisanslı tesisleri tercih etmek gerekir.