Artyol Mühendislik AŞ. Genel Müdürü, İnşaat Yüksek Mühendisi Sinan Türkkan, betonarme binalarda güçlendirme projeleri için tercih edilmesi gereken malzemeler ve uygulamalar hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Güçlendirme çalışmalarının, mevcut binaların performans analizleri sonucunda belirlenen eksikliklerin giderilmesi amacıyla yapıldığını vurgulayan Türkkan, "Depreme karşı güvenli yapılar oluşturmak için doğru analiz, doğru malzeme ve doğru uygulama kritik önem taşıyor" dedi.
Artyol Mühendislik AŞ. Genel Müdürü, İnşaat Yüksek Mühendisi Sinan Türkkan
Güçlendirme Nedir ve Neden Gerekli?
Güçlendirme, mevcut yapının performans analizleri sonucunda belirlenen yapısal eksiklikleri gidermek amacıyla yapılan mühendislik uygulamalarını kapsar. Özellikle Türkiye gibi deprem kuşağında yer alan ülkelerde, yapı stokunun büyük bir kısmı eski yönetmeliklere göre inşa edildiği için güçlendirme ihtiyacı oldukça fazladır.
Türkkan, "Özellikle 2018 Deprem Yönetmeliği’ne göre yapılan performans analizleri sonucunda, birçok binanın mevcut yönetmelik şartlarını sağlamadığı ortaya çıkıyor. Bu noktada, güçlendirme çalışmaları hayati önem taşıyor" ifadelerini kullandı.
Betonarme Binalarda Güçlendirme Yöntemleri
Güçlendirme projelerinde kullanılacak yöntemler, binanın mevcut durumu ve tespit edilen eksikliklere göre belirleniyor. Betonarme binalarda en sık karşılaşılan sorunlar şunlardır:
-
Düşük beton dayanımı
-
Kolon ve kirişlerde donatı eksiklikleri
-
Yapı sisteminde düzensizlikler ve süreksizlikler
-
Korozyona uğramış taşıyıcı sistemler
-
Zemin ile bina temel uyumsuzlukları
Bu sorunların giderilmesi için başvurulan güçlendirme yöntemleri ise şunlardır:
-
Betonarme eleman genişletme veya perde beton ilavesi
-
Çelik elemanlarla güçlendirme
-
FRP (Karbon, bazalt ve cam elyaf takviyeli polimer) sistemleri kullanımı
-
Sismik izolatörler ve sönümleyici sistemlerin entegrasyonu
Türkkan, "Güçlendirme çalışmalarında kullanılacak yöntemler ve malzemeler, binanın ihtiyaçlarına göre belirlenmeli ve uluslararası standartlara uygun şekilde uygulanmalıdır" diye konuştu.
Güçlendirme Çalışmalarında Karşılaşılan Zorluklar
Güçlendirme projelerinin hayata geçirilmesinde çeşitli zorluklar olduğunu belirten Türkkan, bu sürecin önündeki en büyük engelleri şu şekilde sıraladı:
-
Kentsel dönüşüm kanunu kapsamında maliklerin %80’inin onayı gerekmesi
-
Güçlendirme konusundaki yanlış algılar ve bilgi eksikliği
-
Vatandaşların güçlendirme finansmanına erişimde yaşadığı sıkıntılar
-
Devletin verdiği güçlendirme kredilerinin yetersiz olması
-
Güçlendirme konusunda yetkin kamu personelinin eksikliği
-
Ruhsat ve onay süreçlerinin uzun sürmesi
Zemin Faktörünün Güçlendirmeye Etkisi
Zemin koşullarının da güçlendirme projelerinde büyük rol oynadığını vurgulayan Türkkan, "Bina temelinin bulunduğu zemin özellikleri güçlendirme yöntemlerini belirleyen temel unsurlardan biridir. 1998 yılı öncesinde yapılan binalarda parsel bazında zemin etüdü zorunlu olmadığı için birçok bina bilinmeyen zemin koşullarında inşa edilmiştir. Bu nedenle, güçlendirme projelerinde zemin analizinin titizlikle yapılması gerekir" dedi.
Güçlendirmenin Ekonomik ve Güvenlik Avantajları
Güçlendirme çalışmalarının bina yıkıp yeniden yapma maliyetinin yaklaşık yüzde 30’u kadar olduğunu belirten Türkkan, "Mevcut yapı stoğunu tamamen yıkıp yeniden yapmak hem ekonomik hem de zaman açısından sürdürülebilir bir yöntem değil. Oysa ki güçlendirme ile birçok bina güvenli hale getirilebilir ve can kayıplarının önüne geçilebilir" dedi.
Özellikle Hatay’da 6 Şubat depremlerinden önce güçlendirilmiş bir binanın ayakta kalmasının, bu yöntemin başarısını gösterdiğini ifade eden Türkkan, "Deprem ne zaman olacak diye tartışmak yerine, binalarımızı güçlendirmek için harekete geçmeliyiz" diyerek sözlerini tamamladı.